Giełda w Szanghaju, główny indeks chińskiej giełdy, spadła od początku roku o prawie 15%, przewidując spowolnienie w gospodarce i poddając w wątpliwość wypłacalność gigantycznego systemu finansowego.
W ubiegłym roku chińskie giełdy ogarnęła panika sprzedaży, obawiając się, że polityka dostosowawcza mająca na celu poprawę ich modelu gospodarczego nie przyniesie pożądanego efektu. Wydaje się, że teraz, jeśli następuje zmiana modelu, ale powoduje to utratę chińskiej przewagi komparatywnej, podnosząc koszty pracy i ceny, powodując spowolnienie gospodarcze, które zostało spotęgowane spowolnieniem w gospodarce światowej i ograniczeniami środowiskowymi.
Nie jest niczym nowym stwierdzenie, że ogromny wzrost gospodarczy Chin jest podtrzymywany przez eksport za granicę. Z tego powodu zupełnie normalne jest, że gdy reszta świata, a zwłaszcza jego najlepsi klienci (Europa i Stany Zjednoczone) dotknie poważny kryzys finansowy, azjatycki gigant cierpi. Dzięki temu nie ma wątpliwości, że chiński model wzrostu musi dostosować się do nowych czasów.
Tak myśleli szefowie chińskich rządów, którzy usiłują znaleźć nowy model wzrostu gospodarczego. A co planują, przypuszcza? przejście w kierunku systemu bardziej zbliżonego do zachodniego, zorientowanego na popyt wewnętrzny, który wymaga czasu i powoduje niepewność, będącą wrogiem numer jeden giełd.
Niepewność pojawia się, ponieważ bardzo trudno jest przejść na model, zachowując poprzedni. To jest jak huśtawka na huśtawce, jeśli idziesz w górę z jednej strony, druga musi opaść. Dzieje się tak dlatego, że bardzo trudno jest reinwestować ogromne zyski generowane przez eksport w kraju bez generowania inflacjaczyli bardzo trudno jest zwiększyć popyt wewnętrzny kraju bez powodowania wzrostu cen, w tym kosztów pracy (płac), to z kolei osłabia model eksportu przed konsolidacją nowego modelu.
I dlaczego tak bardzo wpływa na resztę gospodarek…
Aby zorientować się, jaki wpływ mają Chiny na resztę świata, wystarczy zaobserwować wpływ, jaki zmniejszenie ich konsumpcji wywarło na awaria surowców. Najbardziej widoczna była ropa, która w ciągu zaledwie jednego roku straciła ponad 60% swojej wartości.
Problem Chin powstaje w czasach globalnej niestabilności politycznej i gospodarczej, w którym Chiny, jako druga potęga gospodarcza, odgrywają coraz większą rolę. W ten sam sposób wzrost, którego kraj azjatycki doświadczył w ostatnich latach, był spektakularny; pod koniec lat dziewięćdziesiątych miał PKB miliard euro, bardzo podobny do tego, który miała wtedy Hiszpania. W 2015 r. chiński PKB wzrósł ośmiokrotnie, stając się drugą gospodarką światową. W ten sam sposób rozwinął się jego system finansowy. Aktywa w rękach banków wynoszą około 35 bilionów dolarów.
Wyobraź sobie, że część z tych bilionów została zainwestowana w opuszczone miasta i politykę keynesowską, aby budować i burzyć budynki. Będzie brane pod uwagę aktywa toksyczne przez inwestorów, takich jak ci, którzy wywołali ostatni kryzys finansowy na Zachodzie. Samo myślenie, że coś podobnego może wydarzyć się w globalnym motorze wzrostu gospodarczego, jest przerażające. I sporo. Co spowodowało silną ucieczkę kapitału i chybotanie się toreb.
Ale dlaczego giełda spada tak gwałtownie?
Teoretycznie nie ma powodu, aby torby reagowały tak agresywnie. Ale rynek kieruje się oczekiwaniami. Nieufność wobec chińskiego wzrostu, w połączeniu z szybkością spadków juana i słabością światowej gospodarki, zamieniły drobne wątpliwości chińskiej gospodarki w wybuchowy koktajl.
Jednak nie wszystko jest tak czarne, że Chiny przeżywają spowolnienie, co oznacza, że nie będą dalej rosły w tempie 7% w ciągu najbliższych kilku lat, ale wszystko wskazuje na to, że przez kilka lat będą rosły średnio na poziomie 6%.
