Hiperinflacja w Wenezueli niepokoi każdego dnia. Jakie są jego przyczyny i jak Wenezuela może wyjść z tej sytuacji?
Amnezja spowodowana krótkoterminowością i myśl, że obecny stan rzeczy jest jedynym możliwym, skłoniła wielu ekonomistów do myślenia, że inflacja jest zjawiskiem z przeszłości.
Wielu, zwłaszcza na Zachodzie, zapomniało, że to zjawisko, jeśli nie działa się z szacunkiem i starannością dla oszczędności ludności, może wystąpić w każdej chwili. Jego skutki są katastrofalne. Są one stopniowo akcentowane wraz z wielkością i głębią obiektu.
Nie da się wyjść z hiperinflacji, jakiej doświadcza Wenezuela. Inne kraje w podobnej sytuacji monetarnej zdołały wydostać się z surowego terenu, który otacza gospodarkę cierpiącą na hiper. A nawet więcej, o ile niektórzy upierają się przy osiągnięciach lub niepowodzeniach lewicy, szczerze mówiąc, hiperinflacja nie jest zjawiskiem wyłącznie polityków, którzy jej bronią. Miało to miejsce w bardzo odmiennych reżimach politycznych, lewicowych i prawicowych. Jednak lewica i prawica mają coś wspólnego: nadmierną interwencję.
Zauważ, że nie mówimy tutaj o innych sprawach. Nie mówimy o gospodarce w ogóle ani o efektach ubocznych, jakie te lub inne polityki mogą mieć. Gospodarka nie jest czymś obojętnym, wręcz przeciwnie. Ekonomia jest dynamiczna, a ruch jednego pionka na planszy automatycznie przesuwa pozostałe pionki w różnych kierunkach. Należy również zauważyć, zanim zaczniemy mówić o przyczynach, że na Economy-Wiki.com nie pozycjonujemy się na żadnym z politycznych skrzydeł. Oznacza to, że analizujemy przyczyny, konsekwencje i staramy się dostarczać rozwiązania. Zawsze staram się być rygorystycznym w zakresie informacji, w oparciu o historię i teorie ekonomiczne, które sprawdziły się w przeszłości.
Zdajemy sobie jednak sprawę, że mimo ostrzeżeń, jak zawsze, niektórzy będą próbowali zaszufladkować nas w jakiejś współrzędnej diagramu Nolana.
Przyczyny hiperinflacji w Wenezueli
Hiperinflacja ma różne przyczyny. Niektórzy sprowadzą problem do monetarnego, ale to idzie znacznie dalej. Stwierdzenie, że hiperinflacja jest zjawiskiem wyłącznie monetarnym, oznacza zamknięcie oczu na rzeczywistość. Oczywiście jest to zjawisko monetarne, bo gdyby nie było pieniędzy, inflacja prawie by nie istniała. Ale fakt, że inflacja jest czymś, co ma związek z walutą, nie oznacza, że jest ona ściśle pieniężna lub jednorodna. Na przykład hiperinflacja może być spowodowana wojną, finansowaniem deficytu publicznego lub po prostu niewiedzą, że drukowanie i dystrybucja banknotów w magiczny sposób zwiększy bogactwo obywateli.
Te ostatnie są podstawowymi przyczynami i to one muszą zostać zbadane. Nie wystarczy powiedzieć, nie drukuj pieniędzy i to koniec, trzeba iść do tego, co powoduje, że pieniądze są drukowane w nadmiarze i taka sytuacja ma miejsce.
Bez dalszych ceregieli zobaczymy konkretny przypadek Wenezueli. Co spowodowało hiperinflację w Wenezueli? Według Garcíi Larralde (2017) istnieje pięć przyczyn, które doprowadziły Wenezuelę do takiej sytuacji:
- Ogromny wzrost pieniędzy bez wsparcia.
Rzeczywiście, liczba monet i banknotów w obiegu wzrosła nieproporcjonalnie. Jeśli weźmiemy dane, które oferuje Centralny Bank Wenezueli (BCV), weryfikujemy, czy tak właśnie było.
Inflacja w Wenezueli idzie w parze ze wzrostem liczby monet i banknotów w obiegu. Tworzenie banknotów musi iść w parze z tworzeniem wartości. Jeśli instytucja poświęca się drukowaniu banknotów bez zabezpieczenia wartości, naraża się na ryzyko, że drukowana waluta straci znaczną część swojej wartości.
- Nadmierne i utrzymujące się deficyty niefinansowych przedsiębiorstw publicznych
Jednym z głównych powodów, dla których BCV nieustannie drukuje pieniądze, są deficyty niefinansowych spółek publicznych. Jest to głównie niezdolność Petroleos de Venezuela (PdVSA) do produkcji ropy i jej sprzedaży. Zmniejszenie, które było częściowo spowodowane sankcjami nałożonymi przez Stany Zjednoczone. Oczywiście, jak już wspomnieliśmy w artykule na ten temat, produkcja spadała coraz dalej. Sankcje tylko zintensyfikowały proces.
Co więcej, fakt, że Stany Zjednoczone ograniczyły dostęp do rynków finansowych, spowodował znacznie większy nacisk na to, że właśnie PdVSA musiało finansować się, drukując pieniądze bez przerwy.
- Utrata zaufania do waluty krajowej: boliwar.
Coś tak pozornie nieistotnego, jak trzykrotna zmiana nazwy waluty, oznacza wielką niestabilność waluty Wenezueli w ciągu ostatnich 15 lat. Od 1879 r., choć nie bez trudności, boliwar pozostał prawnym środkiem płatniczym. W 2007 r. zmieniono go na silny boliwar, a później, w 2018 r., na boliwar suwerenny.
W lutym 2018 r. za dolara kupiono 0,35 boliwara, natomiast od lipca 2019 r. do nabycia dolara potrzeba 7599 boliwarów. Bez wątpienia boliwarowi jako zasobowi wartości brakuje zaufania.
Z Ecoanalítica stwierdzili, że chociaż zmiana silnego boliwara na suwerennego nie rozwiąże problemu hiperinflacji, pomoże to w nadawaniu sensu księgowaniu przedsiębiorstw. Niektóre programy księgowe, powiedział Asdrúbal Oliveros, nie dopuszczają tylu zer.
- Kontrolowany i interweniujący rynek walutowy
Ponieważ rząd miał niższy niż oczekiwano kurs boliwara w stosunku do dolara, konieczne było ograniczenie wymiany walut. To znaczy, jeśli dają mi więcej dolarów za boliwary, niż faktycznie odpowiadają, wymienię wszystkie moje boliwary na dolary. Rząd oczywiście wiedział o tym i dlatego ograniczył to.
Oczywiście, ponieważ ograniczasz wymianę do dolarów, pojawia się rosnący i nieustający czarny rynek. Zgodnie z tym racjonowanie walut, mówi Larralde, ma również związek ze spadkiem dochodów z ropy, który powoduje tendencję do zmniejszania rezerw.
Nie wspominając o wyjątkowym wzroście zewnętrznego długu publicznego Wenezueli, który zintensyfikował rząd w przekonaniu, że dochody z ropy będą stale rosły. Gdy tylko produkcja spadła i załamał się sektor zewnętrzny, zagraniczny dług publiczny stał się niespłacalny. Znowu dodruk pieniędzy do spłaty.
- Kontrola cen i płaca minimalna
Kontrola cen i indeksacja płac przez obecny i poprzednie rządy były stałe. Kontrolowanie cen i indeksowanie płac nie ma sensu, jeśli nie wspiera ich produktywność. Rząd zawsze będzie aktualizował płacę minimalną, gdy zna dane o inflacji, ale dopóki ich nie zaktualizuje, inflacja rośnie, a siła nabywcza spada. Tutaj występuje efekt łańcuchowy, który możemy bardzo łatwo opisać analitycznie w następujący sposób:
Z jednej strony rząd myśli: „Obniżymy ceny, aby każdy miał do nich dostęp”. Oczywiście pomysł, że wszyscy możemy uzyskać dostęp do produktów taniej, jest dobry. Kto nie chce kupować taniej? Wszyscy chcemy kupować taniej. Oczywiście jest jeszcze jedna strona, którą nazywamy sprzedawcą. Jeśli zmusisz sprzedawcę do oferowania produktów poniżej ich ceny, przegra. A co jeśli masz straty? Co przyniesie mniej, aby mieć mniej strat. Co to daje? Niedobór produktu. Co się dzieje, gdy pojawia się niedobór? Te ceny rosną. Zawijając pętlę, rząd, widząc wzrost cen, ponownie je obniży. Dynamika podąża tą samą ścieżką, ceny poniżej kosztów produkcji, sprzedawca traci pieniądze, nadal zmniejsza swoją ofertę, a niedobór z wynikającym z tego wzrostem cen przejmuje gospodarkę.
Jednocześnie podnosisz płacę minimalną. Kto jest przeciwko temu, że wszyscy pobieramy więcej i że istnieje minimum, dzięki któremu wszyscy możemy żyć godnie? Pomysł znowu jest dobry. Teraz ta pensja musi być zgodna z tym, co się produkuje. Jeśli ładujesz więcej niż produkujesz, co się dzieje? Że firma ma straty. A jeśli masz straty, co to robi z pracownikami? Odpala je, by nie ponosić dalszych strat. W końcu, wraz z kontrolą cen, firmy toną, rośnie bezrobocie i brakuje produktów. Rząd próbuje rozwiązać ten problem, drukując więcej pieniędzy, a na końcu powstaje zabójczy koktajl, który niszczy gospodarkę kraju.
Po raz pierwszy w ostatnich latach Bank Centralny Wenezueli (BCV), pod presją Międzynarodowego Funduszu Walutowego (MFW), opublikował zaktualizowane dane dotyczące swojej gospodarki od 2013 roku do chwili obecnej.
- Spadek produktu krajowego brutto (PKB) o około 50%
- Import został zmniejszony o 77%.
- Budownictwo spadło o 96% w tym samym okresie
- Sektory produkcyjne, handlowe i finansowe odnotowały spadek między 75 a 80%.
- Przychody z ropy spadły o blisko 70%. Niektóre dochody, które są głównym źródłem dochodu dla kraju.
Jednak MFW nadal nie ma zaufania do danych makroekonomicznych publikowanych przez wenezuelskie władze monetarne.
Rozwiązania hiperinflacji w Wenezueli
Rozwiązania są bardzo proste i polegają na zmianie działań dotyczących wcześniej wymienionych przyczyn.
- Nie zezwalaj na drukowanie pieniędzy bez adnotacji.
- Usprawnij zarządzanie budżetami publicznymi, aby nie ponosić deficytu. A w przypadku bieżących deficytów celowo nie dodrukować pieniędzy, aby wrócić do zadłużenia.
- Wzmocnij zaufanie do wartości dzięki pozostałym omówionym punktom i poświadczeniu, że bolivar służy jako magazyn wartości. Innymi słowy, zmniejsz jego zmienność spowodowaną interwencją rządu.
- Uwolnij kurs wymiany na rynkach finansowych, ułatwiając kursowi zbliżenia się do rzeczywistego, a Wenezuelczykom i ich firmom dostęp do rynków międzynarodowych bez ograniczeń rządowych.
- Wyeliminuj kontrolę cen i płacy minimalnej. Lub, jeśli istnieją, weź pod uwagę, że te minimalne ceny lub minimalne wynagrodzenia muszą mieć znaczenie i być zgodne z wydajnością i produkcją. W przeciwnym razie gospodarka nie będzie działać stabilnie zgodnie z rzeczywistością.
Krótko mówiąc, Wenezuela znajduje się w niepewnej sytuacji. Im dłużej zajmą działanie, tym głębsze będą efekty. Zaprzeczanie rzeczywistości doprowadzi tylko do większej hiperinflacji i hiperinflacji do większej biedy, mniejszej stabilności i mniejszych możliwości rozwoju dla obywateli.
