Thomas Piketty jest francuskim ekonomistą, uznanym na arenie międzynarodowej za swoją pracę teoretyczną i praktyczną dotyczącą nierówności ekonomicznych.
Thomas Piketty urodził się w Clichy we Francji w 1971 roku i studiował ekonomię na École Normale Supérieure. W 1993 roku uzyskał doktorat z Londyńska Szkoła Ekonomiczna i École des Hautes Études en Sciences Sociales (EHESS), broniąc pracy magisterskiej z teorii podziału bogactwa.
Po kilku latach w Instytut Technologii w Massachusetts, wrócił do Francji w 1995 roku jako pracownik naukowy Centre National de la Recherche Scientifique. W 2000 roku dołączył do EHESS jako profesor, a w 2007 roku przeniósł się do Paryska Szkoła Ekonomii.
„Stolica w XXI wieku”
Piketty napisał już kilka artykułów i dokumentów, ale książką, która wywindowała go do sławy, była „Kapitał w XXI wieku” (2013). Przywodziło to na myśl słynną książkę napisaną przez Karola Marksa, wydaną po raz pierwszy w 1867 roku.
Jednym z głównych ustaleń przedstawionych przez Piketty'ego jest to, że r>g, to znaczy, że stopa zwrotu z inwestycji (realnych i finansowych) była wyższa niż stopa wzrostu gospodarczego w całym XX wieku i z wyjątkiem okresu wojen światowych.
Biorąc pod uwagę, że inwestorami są ludzie posiadający kapitał, a większość ludności czerpie większość dochodów z pracy, można by pomyśleć, że nierówność (mierzona jako koncentracja dochodów w rękach najbogatszych 1% lub 10 % ludności) zawsze rosła.
Jednak z informacjami przedstawionymi w bazie danych o nazwie „Światowa Baza Danych Nierówności”okazuje się, że w XX wieku nierówności zaczęły się zmniejszać w latach 1920-1930. Jednak mniej więcej od 1975 roku (z przybyciem Thatcher i Reagana do Wielkiej Brytanii i Stanów Zjednoczonych) obserwuje się wzrost nierówności na prawie całym świecie, który trwa do dziś.
„Kapitał i ideologia”
W swojej książce „Kapitał i ideologia” (2019) pyta o pochodzenie nierówności. Zajmuje się sprawami z różnych krajów Europy, Azji i Ameryki. Wraca do niewolniczych systemów starożytności i sięga wielkich systemów ekonomicznych nowoczesności: kapitalizmu i socjalizmu.
Konkluduje, że nierówność nie jest ekonomiczna czy technologiczna, ale polityczna. W przeciwieństwie do wielu autorów marksistowskich nie zakłada, że infrastruktura (system ekonomiczny) determinuje wyłącznie nadbudowę (system polityczny, prawny, kulturowy, religijny, ideologiczny). Wyróżnia się znaczenie, jakie przywiązuje do komponentu ideologicznego i współdecydowania między tymi strukturami.
Wreszcie uderzające jest jego wezwanie do ponownego przemyślenia ukrytego konfliktu polityczno-gospodarczego w poszukiwaniu równości i możliwego socjalizmu partycypacyjnego w XXI wieku.
Propozycje polityki mające na celu zmniejszenie nierówności
Francuski autor pokazuje, że empiryczne podstawy krzywej Kuznetsa są bardzo kruche, ponieważ korelacja między nierównościami a wzrostem gospodarczym odpowiadała tylko niewielkiej serii danych.
Wykres służył jako techniczne uzasadnienie wskazujące, że kraje o wysokim stopniu nierówności powinny koncentrować się na wzroście gospodarczym, niezależnie od dyskusji o dystrybucji bogactwa.
Thomas Piketty ostrzega jednak, że istnieją siły konwergencji (mniejsze nierówności) i dywergencji (większe nierówności), w których państwo odgrywa wiodącą rolę i nie może jej delegować.
Wskazuje to wprost, że główną siłą konwergencji jest dyfuzja wiedzy, która zależy od polityk edukacyjnych: promowania dostępu do zdobywania oraz opanowania wiedzy i umiejętności niezbędnych do pracy.
Ponadto wymagana jest progresywna polityka fiskalna, która nakłada wyższe podatki na tych, którzy uzyskują większe dochody. Opiera się to na ich analizie, że zwrot z kapitału jest większy niż wzrost gospodarczy. Ponieważ wiele krajów na świecie zdecydowało się na taki system podatkowy, Piketty zaproponował progresywny system podatkowy na całym świecie.
