Demagogia to taktyka lub działanie polityczne mające na celu uzyskanie głosu poprzez odwołanie się do uczuć i emocji wyborców poprzez obietnice lub scenariusze wątpliwego realizmu.
Termin pochodzi ze starożytnej greki, demo oznacza miasto, i Sierpnia, prowadzić. Tak więc jego dosłowne znaczenie to „przywództwo ludu”. Omawiane słowo, demagogia, nabierało różnych znaczeń w zależności od autora, który się nim zajmował, lub od czasu przeżytego.
Demagogia według Arystotelesa
Według Arystotelesa demagogia jest formą rządów wywodzącą się z degradacji i korupcji demokracji. Arystoteles, w księdze V z Polityka, ustala przyczyny powstawania rewolucji w demokracjach i je kończy.
Pojawienie się postaci demagoga jest tym, co przebłaga upadek demokracji. W aspekcie prywatnym to fałszywie potępia tych, którzy są posiadaczami bogactw, a publicznie ciągną masy. Na przykład w mieście Megara demagog, aby zachować bogactwo i dobra notabli, wyrzucił ich z miasta. Ale kiedy udało im się być dużą liczbą, przy pomocy broni odbili miasto i obalili demokrację.
Aby zadowolić lud, demagogowie źle traktowali notabli: rozdzielali ich majątek, zwiększali podatki, oczerniali ich itp.
Przed Arystotelesem demagogowie byli tyranami, ale wzrost retoryki spowodował, że demagogowie wyłonili się z samych ludzi. Wybory stanowisk przebłagały do czasu, gdy miasto uzyskało suwerenność praw.
Jak widać, dla Arystotelesa demagog wyłonił się spośród ludu, zdynamizował koegzystencję, by dojść do władzy, a gdy znalazł się w niej, znęcał się nad zamożnymi mniejszościami miasta dla dobra ludu, ponieważ to ludzie trzymał go w rządzie. Później degradacja demokracji była tak duża, że została zniszczona, a według Arystotelesa odbudowano oligarchię.
Demagogika według Maxa Webera
Max Weber uważany jest za jednego z ojców współczesnej socjologii i poświęcił się między innymi badaniu demokracji i polityki. Wraz z rozprzestrzenianiem się nowoczesnej demokracji Weber postrzegał demagogię nie jako rzadkość, ale jako nieodłączną część systemu demokratycznego.
Jeśli wybór przywódcy lub, jak on nazywa, caudillo, opiera się na powszechnym głosowaniu całej lub dużej części populacji, zastosowanie demagogii jest obowiązkowe. W celu zdobycia władzy odwołuje się do uczuć i emocji wyborców, składa się puste obietnice, a nawet oszustwa i kłamstwa.
Demagogia dzisiaj
Znaczenie demagogii używanej w ostatnich dziesięcioleciach jest praktycznie takie samo, jak używane przez Webera. Wynika to z dużego wpływu mediów, wykorzystywania portali społecznościowych przez polityków do interakcji z wyborcami, rozszerzania się zgromadzeń politycznych i pojawiania się polityków w debatach telewizyjnych. Wszystkie te ramy dały początek cyrkowi medialnemu, w którym retoryka i demagogia nabrały jeszcze większego znaczenia, gdyby było to możliwe w pierwszej połowie XX wieku. Tak więc w społeczeństwach silnie spolaryzowanych lub o niewielkiej tradycji demokratycznej demagogia jest kluczem do wyborów rządowych.