Dlaczego bank oferuje tak niskie depozyty? Czy jest to coś, co zostało, czy wręcz przeciwnie, jest to coś tymczasowego?
Choć na oprocentowanie lokat bankowych wpływa wiele czynników, głównym graczem jest Europejski Bank Centralny (EBC).
EBC jest władzą monetarną krajów strefy euro. To on ustala oficjalne stopy procentowe, depozyt i kredyt lombardowy. Wyraża również wszystko, co ma związek z operacjami niezbędnymi do osiągnięcia stabilności monetarnej i celu inflacyjnego. Cel inflacyjny, który w przypadku EBC wynosi 2%.
Innymi słowy, EBC pełni rolę regulatora gospodarki. Jeśli gospodarka rozwija się w znacznie szybszym tempie, a inflacja przekracza 2%, EBC wycofuje pieniądze z gospodarki podnosząc stopy procentowe. Z drugiej strony, jeśli aktywność gospodarcza spadnie, a inflacja nie osiągnie 2%, to obniży stopy procentowe, aby zasilić gospodarkę pieniędzmi.
Mówiąc szerzej, mówilibyśmy o ekspansywnej polityce pieniężnej, gdy chce się promować wzrost gospodarczy, ao restrykcyjnej polityce pieniężnej, gdy chce się obniżyć tempo wzrostu gospodarczego. W języku potocznym, gdy silnik dymi i jest zmuszany, EBC podnosi stawki, a gdy nie uruchamia, EBC obniża stawki.
EBC prowadzi obecnie niekonwencjonalną politykę pieniężną z wyraźnie ekspansywnym zamiarem. Abyś zrozumiał, kiedy zobaczył, że samochód nie może osiągnąć większej prędkości, nacisnął przycisk podtlenku azotu. To, jak zobaczymy później, sprowadziło rentowność lokat bankowych do historycznych minimów.
Jak się tu znaleźliśmy?
Aby zrozumieć, w jaki sposób dotarliśmy do tej sytuacji, konieczne byłoby przestudiowanie i przeanalizowanie wieloletniej historii gospodarczej. Studiuj wcześniej nawet teorie Adama Smitha, Davida Ricardo czy Karola Marksa. Zalążek tego, czym żyjemy dzisiaj, jest na długo przed 2007 rokiem. Z mojego punktu widzenia ziarno było intensywnie podlewane w XX wieku i dzisiaj przeżywamy tego konsekwencje.
Przede wszystkim warto zauważyć, że pozycjonowanie tutaj nie istnieje. Mówimy o historycznych wydarzeniach i wpływach, które prowadzą nas do tego, że lokaty bankowe mają śmieszną rentowność. I dlatego nie jesteśmy skłonni do arogancji dyktowania, czy jest to chwilowo czy na stałe, dobre czy złe dla gospodarki kontynentu.
W tym sensie pozostaniemy przy ostatnich wydarzeniach. W tych, które wydarzyły się niedawno i które, w formie podsumowania, mogą nam pomóc w ustaleniu stanowiska na temat tego, co wydarzyło się w ostatniej dekadzie.
Bankructwo Lehman Brothers i ratowanie AIG
15 września 2008 r., po pozornie arbitralnej decyzji o ratowaniu banku Bearn Stearn, a nie Lehman Brothers, Rezerwa Federalna (FED) działała jako katalizator najgłębszego kryzysu finansowego od 1929 roku.
Dwa dni później, 17 września 2008 r., po rezygnacji z Lehman Brothers, aby uniknąć kolejnej klęski, FED wykupił ubezpieczyciela z AIG. Szefowie władz monetarnych USA uzasadniają swoją decyzję o uratowaniu AIG, po tym, jak nie zrobili tego z Lehman Brothers, argumentując, że potencjalne szkody związane z upadkiem AIG są znacznie większe niż upadek banku inwestycyjnego.
20 listopada 2008 r., 66 dni po bankructwie Lehman Brothers, S&P500 odnotował spadek o 40%. Gospodarka się rozpadała.
Rezerwa Federalna działa, EBC nie
17 grudnia 2008 roku Rezerwa Federalna Stanów Zjednoczonych obniżyła stopy do przedziału 0-0,25%. Fed nigdy nie obniżył stóp do tak niskiego poziomu. Zastrzyk jest tak silny, pod dowództwem Bena Bernanke, że stopy spadły z 5,25% w sierpniu 2008 roku do 0% w grudniu tego samego roku.
Uznając, że to nie wystarczy, Barack Obama, ówczesny prezydent Stanów Zjednoczonych, stwierdził, że prezes Fed będzie kreatywny. Od tego momentu Ben Bernanke zaczął stosować słynne luzowanie ilościowe (Quantitative Easing), które w języku hiszpańskim byłoby czymś w rodzaju luzowania ilościowego. Wracając do pierwotnego języka, podtlenek azotu, aby pobudzić gospodarkę.
Europa potrzebuje jednak znacznie więcej czasu na reakcję. Niemcy, na czele z Angelą Merkel, mając znacznie większy wpływ na decyzję niż pozostali prezydenci, naciskają na nieobniżanie stóp procentowych i prowadzenie ekspansywnej polityki pieniężnej. Ze względu na tło historyczne obawiają się inflacji. W szczególności o konsekwencjach, które według niektórych historyków doprowadziły do destrukcyjnego gospodarczo czasu, który doprowadził do dojścia do władzy nazistowskiego totalitaryzmu. Poniższy wykres przedstawia ewolucję stóp procentowych FED (kolor niebieski) i EBC (kolor czerwony).
Kryzys gospodarczy uderza w dno w USA
Patrząc wstecz, do czerwca 2009 roku możemy położyć kres kryzysowi gospodarczemu w Stanach Zjednoczonych. Kryzys, który od II wojny światowej trwa najdłużej.
Z drugiej strony Europa działa w swoim własnym tempie. Wielu europejskich przywódców politycznych zaprzecza tej sytuacji. Mówi się o zielonych pędach, ożywieniu, a gospodarka kontynuuje swój bieg.
Kryzys zadłużenia państwowego i pierwsze pakiety ratunkowe
9 maja 2010 r., praktycznie rok po tym, jak amerykańska gospodarka zaczęła się ożywiać, Europa zdaje sobie sprawę, że nie może tak dalej trwać. Koszt długu państwowego nadal rośnie, a zaufanie słabnie. Po spotkaniu zatwierdzają ratowanie 750 000 milionów euro w celu zapewnienia stabilności monetarnej. Pomoc finansowa dla najbardziej dotkniętych krajów jest następująca: kraje peryferyjne.
Kraje peryferyjne, nazywane drwiąco przez Brytyjczyków PIIGS: Portugalia, Włochy, Irlandia, Grecja i Hiszpania, próbują zmienić sytuację pakietem środków połączonym z finansowym, który obiecuje uchronić je przed katastrofalnym sytuacja gospodarcza i społeczna.
Na początku 2012 r. dług państwowy powyżej 1 roku, czyli to, co EBC określa jako długoterminowe stopy procentowe, osiąga maksimum. 10-letnie obligacje Grecji osiągają 40% rocznego oprocentowania i są na skraju bankructwa.
EBC stosuje ujemne stopy procentowe
Po raz pierwszy w historii Europejskiego Banku Centralnego (EBC) stosowane są ujemne stopy procentowe. W szczególności depozyt na koniec dnia wynosi -0,10%. Ujemne stopy procentowe są również stosowane do rezerw innych niż obowiązkowe minimum. Innymi słowy, w celu zwiększenia kredytu karana jest nadmierna płynność.
Tym samym na początku 2015 roku EBC podejmuje decyzję. Widząc, jak pogarsza się wpływ transmisji monetarnej, zdecydował się na luzowanie ilościowe (QE), które reaktywuje gospodarkę. W marcu 2015 EBC rozpoczął skup aktywów od banków komercyjnych i przygotowanie programu skupu papierów wartościowych sektora publicznego.
Innymi słowy, chociaż gospodarka ożywiała się już od 2012 roku, robiła to z dużą przerwą i trudnościami. Trudności nie tylko w sektorze finansowym, ale także w sektorze publicznym. W 2015 roku, z powodu utajonego spowolnienia, postanawiają umieścić całe mięso na grillu.
A co z bankami?
Po tym podsumowaniu sytuacji dochodzimy do kluczowego punktu: lokat bankowych. EBC prowadzi bardzo ekspansywną politykę pieniężną, stopy procentowe spadły, a banki stoją w następującym scenariuszu:
- Musieli dokonać ogromnej korekty. Próbowali uporządkować swoje konta, dostosować się do nowych przepisów i wielu z nich się połączyło.
- Oficjalne oprocentowanie jest bardzo niskie. Dla banku pożyczanie z EBC jest prawie darmowe, jeśli nie darmowe.
- Banki zarabiają głównie na pożyczkach. To właśnie znamy jako marżę pośrednictwa. Oznacza to, że w przypadku banku brak udzielania pożyczek jest tak, jakby firma nie sprzedawała produktów.
W związku z tym banki stosują następujące rozumowanie:
- Aby przeżyć, muszę zapłacić.
- Jeśli chcę pożyczyć, muszę pożyczyć od kogoś.
- Od kogo pożyczam? Kto może mi to zaoferować taniej.
- Najtaniej oferuje to EBC, który też jest zdeterminowany, żebym pożyczał więcej pieniędzy.
- Ponieważ nie potrzebuję prywatnych oszczędzających, aby uzyskać pieniądze, które później pożyczę, oferuję im znikomy zwrot.
A w nich depozyty bankowe są minimalne, ponieważ nie zaoferują oszczędzającym więcej za pieniądze, które mogą dostać za mniej. A co robi wygaszacz? Albo nic nie robisz ze swoimi pieniędzmi, bo nawet depozyty nie dają ci na walkę z inflacją, wkładasz je na rynek długu lub inwestujesz. Wynik? Dług państwowy jest finansowany jeszcze taniej, a giełda rośnie. Motywowane oczywiście także innymi czynnikami, ale liczy się wszystko.