Jeden z największych geniuszy wojskowych w historii, Napoleon Bonaparte, powiedział, że armie maszerowały na brzuchu. Żywność jest niezbędna do utrzymania morale i dobrej kondycji fizycznej żołnierzy. Armie musiały utrzymywać żywność w dobrym stanie podczas długich okresów działań wojennych. Wszystko to skłoniło Napoleona do zaoferowania nagrody w wysokości 12 000 franków każdemu, kto odkrył procedurę pozwalającą na konserwację żywności. Ta wypłata doprowadziła go do spotkania ze słynnym Nicolás Appert.
Zastępy Napoleona były nie do powstrzymania, jego armie posuwały się w przeważającej mierze na całą Europę. Francja zmierzyła się m.in. z Prusami, Austriakami, Rosjanami, Brytyjczykami i Hiszpanami. Wojska napoleońskie nie przestały znosić zwycięstw na polach bitew, jakby żołnierze francuscy byli niezwyciężeni. Ale Francuzi mieli słaby punkt: jedzenie.
Dieta żołnierza francuskiego w czasach wojen napoleońskich opierała się głównie na gotowanym mięsie i chlebie. Problem w tym, że żołnierze cierpieli na szkorbut, a jedzenie nie utrzymywało się w dobrym stanie dłużej niż trzy, cztery dni.
Napoleon zdawał sobie sprawę z tego problemu i wiedział, że potrzebuje dobrze odżywionych żołnierzy, aby skutecznie walczyć, gdy nadejdzie bitwa. Armie francuskie długo przebywały poza ojczyzną, więc zapewnienie żołnierzom żywności w dobrym stanie nie było łatwym zadaniem.
Otóż Francuzi zabrali się do pracy w poszukiwaniu rozwiązania. Odpowiedzią na taki ból głowy był cukiernik Nicolás Appert, który od 1804 roku eksperymentował z systemami do konserwacji żywności. Ten słynny bohater opowieści odkrył metodę zwaną otwieraniem, czyli wymyślił puszkę na przetwory.
Nicolás Appert użył szklanych butelek z szerokim otworem do wprowadzenia jedzenia, które następnie częściowo zanurzył w garnkach z wrzącą wodą. Więc Appert dokładnie przestudiował, jak długo potrzebne jest każde jedzenie. Aby proces przebiegał prawidłowo, niezbędna była nienaganna higiena i hermetyczne zamknięcie pojemników. Appert osiągnął to, co naukowcy nazywają sterylizacją termiczną. Appert nie był jednak w stanie wyjaśnić, w jaki sposób jego metoda zdołała utrzymać żywność w dobrym stanie w czasie.
To dobrze znany Ludwik Pasteur zdołał rzucić światło na to zjawisko, pokazując, że ciepło dezaktywuje mikroorganizmy, które psują żywność. Teraz stało się to 54 lata po odkryciu tak zwanego otwarcia.
Technika, którą opracował Appert, nie pozostała niezauważona i ostatecznie przyciągnęła uwagę samego Napoleona. Dokładniej, Francuzi zaczęli wykorzystywać techniki Apperta do dostarczania żywności okrętom marynarki wojennej.
Doceniając osiągnięcia Appert, Napoleon wręczył mu nagrodę pieniężną w wysokości 12 000 franków. Appert nie marnował czasu, zabierając się do pracy i otwierając pierwszą w historii wytwórnię konserw.
Nicolás Appert kontynuował dochodzenie, ponieważ nie przestał eksperymentować, próbując oferować innowacyjne rozwiązania wojskom Napoleona. Jego badania doprowadziły go do odkrycia kostki bulionowej. Aby to zrobić, wyeliminował wodę z bulionu, pozostawiając pastę, do której po ponownym dodaniu wody uzyskano bulion bardzo podobny do początkowego.
Sukcesy eksperymentów Apperta przyczyniły się do wyraźnej poprawy diety żołnierzy francuskich. Ze swojej strony Napoleon był zachwycony odkryciami Apperta.
Kolejny eksperyment Appert doprowadził go do odkrycia mleka skondensowanego. Nicolás Appert wynalazł koncentrat mleka, który dostarczał dużej ilości składników odżywczych i umożliwiał prostą i długotrwałą konserwację.
Dzięki konserwowanej żywności, zwłaszcza owocom, marynarka Napoleona była w stanie uniknąć straszliwego szkorbutu, patologii spowodowanej niedoborem witaminy C. Napoleon pokonał nie tylko duże armie wyposażone w artylerię, kawalerię i piechotę, ale także zdołał pokonać psucie się żywności bakterie, których tak bardzo potrzebowali jego żołnierze.
Ze swojej strony Nicolás Appert stał się bohaterem Francuzów i otrzymał złoty medal Société d'Encouragement pour l'Industrie Nationale. Ich odkrycia dały cywilom i wojsku dostęp do nowej klasy żywności.
Teraz w kampanii rosyjskiej rozpoczął się upadek Napoleona. Nie wszystko miało być łatwym zwycięstwem dla wojsk francuskich. Francuska inwazja na Rosję, która rozpoczęła się w 1812 roku, przyniosła żołnierzom napoleońskim niekończące się trudności logistyczne. Rosja była krajem ogromnych przestrzeni, a mroźna zima siała spustoszenie w siłach francuskich. Butelki używane przez Appert nie nadawały się do układania w stosy i łatwo się łamały, więc te szklane pojemniki docierały zepsute z przodu, a w konsekwencji żywność docierała w złym stanie.
Wojna toczyła się nie tylko na polach bitew, ale na tyłach uwagę zwracały metody Apperta. Rywale Appert znaleźli sposoby na ulepszenie swojej techniki i znalezienie mocniejszego opakowania. Anglik Durant złożył wniosek do King George o patent na konserwację żywności dwa miesiące po tym, jak Appert opublikował swoją książkę „The Book of All Homes or The Art of Preserving, for Many Years, All Animal and Vegetable Substances”. Ciekawe, że Durant nie produkował żadnych konserw. Durant sprzedał patent Johnowi Hallowi i Brianowi Donkinowi. Ci dwaj Brytyjczycy byli właścicielami odlewni, w której produkowali żelazne puszki pokryte cyną. W ten sposób mieli znacznie bardziej odporne pojemniki niż kruche szklane butelki używane przez Francuzów.
Dobry stary Appert nigdy nie opatentował swoich wynalazków. Appert był człowiekiem, który uważał, że dobro wspólne jest ponad jego osobistymi interesami. Na nieszczęście dla Apperta zakończył życie zrujnowane i umrzeć w roku 1841, kiedy miał 92 lata. Niesprawiedliwe zakończenie dla człowieka, którego eksperymenty były kluczem do ludzkości.
