Konsul to osoba odpowiedzialna za sprawowanie pozapolitycznych funkcji za granicą, zajmująca stanowisko urzędowe. Swoją działalność prowadzi w konsulacie.
Konsula wyznacza państwo pochodzenia, jest urzędnikiem publicznym. Jego celem jest ułatwienie i służenie osobom posiadającym obywatelstwo pochodzenia, które mieszkają lub przebywają w kraju, w którym znajduje się konsulat.
Funkcje konsula
Konwencja wiedeńska o stosunkach konsularnych z 1963 r., która reguluje tę sprawę na poziomie międzynarodowym, w art. 5 wskazuje funkcje konsularne:
- Chronić w państwie przyjmującym interesy państwa wysyłającego i jego obywateli, zarówno osób fizycznych, jak i prawnych, w granicach dozwolonych przez prawo międzynarodowe.
- Zachęcać do rozwijania stosunków handlowych, gospodarczych, kulturalnych i naukowych między państwem wysyłającym a państwem przyjmującym, a także popierać przyjazne stosunki między nimi, zgodnie z postanowieniami niniejszej konwencji.
- Otrzymywanie wszelkimi legalnymi środkami informacji o warunkach i rozwoju życia handlowego, gospodarczego, kulturalnego i naukowego państwa przyjmującego, informowanie o tym rządu państwa wysyłającego oraz przekazywanie danych zainteresowanym osobom.
- Rozszerz paszporty i dokumenty podróży na obywateli państwa wysyłającego, a wizy lub odpowiednie dokumenty na osoby, które chcą podróżować do tego państwa.
- Udzielanie pomocy i wsparcia obywatelom państwa wysyłającego, zarówno osobom fizycznym, jak i prawnym.
- Działać jako notariusz, urzędnik stanu cywilnego i wykonywać podobne funkcje oraz wykonywać inne funkcje o charakterze administracyjnym, pod warunkiem że nie sprzeciwiają się temu przepisy ustawowe i wykonawcze państwa przyjmującego.
- Zapewnienie, zgodnie z przepisami ustawowymi i wykonawczymi państwa przyjmującego, interesów obywateli państwa wysyłającego, zarówno osób fizycznych, jak i prawnych, w przypadkach dziedziczenia z powodu śmierci, które mają miejsce na terytorium państwa przyjmującego.
- chronić, w granicach nałożonych przepisami ustawowymi i wykonawczymi państwa przyjmującego, interesy małoletnich i innych osób, które nie posiadają pełnej zdolności i które są obywatelami państwa wysyłającego, w szczególności gdy wymagane jest ustanowienie dla nich opieki lub konserwatorium.
- Reprezentować obywateli Państwa wysyłającego lub podejmować odpowiednie środki w celu ich reprezentacji przed sądami i innymi organami Państwa przyjmującego, zgodnie z praktyką i procedurami obowiązującymi w tym ostatnim, w celu osiągnięcia tego, zgodnie z ustawami i jej rozporządzeń, przyjmuje się środki tymczasowe w celu ochrony praw i interesów tych obywateli, gdy z powodu ich nieobecności lub z jakiegokolwiek innego powodu nie mogą oni bronić ich w odpowiednim czasie.
- Przekazuje orzeczenia sądowe i pozasądowe oraz wypełnia wnioski o pomoc prawną zgodnie z obowiązującymi umowami międzynarodowymi, a w przypadku ich braku, w sposób zgodny z przepisami ustawowymi i wykonawczymi państwa przyjmującego.
- Wykonywać, zgodnie z przepisami ustawowymi i wykonawczymi Państwa wysyłającego, prawa do kontroli lub inspekcji statków mających obywatelstwo tego Państwa oraz zarejestrowanych na nim statków powietrznych, a także ich załóg.
- Zapewnienie pomocy statkom i samolotom, o których mowa w poprzedniej sekcji, a także ich załogom; przyjąć deklarację dotyczącą rejsu tych statków, wysłać i potwierdzić dokumenty znajdujące się na pokładzie oraz, bez uszczerbku dla uprawnień władz państwa przyjmującego, przeprowadzać przeglądy zdarzeń, które miały miejsce podczas rejsu oraz rozstrzygać wszelkie spory sądowe które mogą powstać między kapitanem, oficerami, marynarzami, o ile zezwalają na to przepisy ustawowe i wykonawcze państwa wysyłającego.
- Wykonywać inne funkcje powierzone przez państwo wysyłające urzędowi konsularnemu, które nie są zakazane przez przepisy ustawowe i wykonawcze państwa przyjmującego lub którym nie sprzeciwia się ono, lub te, które są mu przypisane na mocy obowiązujących między państwem umów międzynarodowych który wysyła i odbiera.
Konsul rzymski
Konsul był najwyższą pozycją władzy w okresie republiki rzymskiej, która trwała od 509 p.n.e. Do 27a. Co roku wybierano dwóch konsulów, którzy w tym roku musieli wypełniać swój mandat. Przypisywano mu funkcje polityczne i wojskowe, przejmując kierownictwo Cesarstwa.
Zostali wybrani po dwóch, aby przeciwdziałać i ograniczać siłę drugiej, tak aby żadna z dwóch postaci nie posiadała nieograniczonej władzy. Jeśli któryś z nich zmarł w czasie trwania ich mandatu, czasami wybierano zastępcę konsula, a innym razem to drugi konsul sprawował władzę do końca ich mandatu.
Później, wraz z ustanowieniem Cesarstwa Rzymskiego, okres bezpośrednio po republice, cesarze doszli do władzy. Kierownictwo imperium pozostawiono w ich rękach, delegując konsulów do bardziej dyskretnych funkcji.
