Trójkąt Harbergera odzwierciedla wagę nieefektywności lub utraty dobrobytu spowodowanej siłą monopolu lub interwencją rządu na rynku dobra lub usługi.
Kiedy gospodarce nie udaje się osiągnąć równowagi rynkowej samodzielnie lub dobrowolnie dla dobra lub usługi, generuje to utratę wydajności ekonomicznej. Gospodarka nie osiąga wolnej równowagi, gdy ceny są ustalane przez monopole. Oprócz podatków lub dotacji, minimalnych lub maksymalnych cen i taryf ustalonych przez rząd.
Amerykański ekonomista Arnold Carl Harberger opracował wykres, który pokazuje taką nieefektywność ekonomiczną.
Graficzna reprezentacja trójkąta Harbergera
Do nauczania teorii służy wykres składający się z krzywej podaży i krzywej popytu.
Jak widać na powyższym wykresie, obszar zacieniony na czerwono przyjmuje kształt trójkąta. Dokładnie ten zacieniony obszar nazywa się „trójkątem Harbergera”. Nazwa ta pochodzi od ideologa „Arnolda Carla Harbergera”.
Zauważamy, że obszar nieefektywności gospodarczej, czyli niewymiany, które nie zostały dokonane, jest w górnej części ograniczony segmentem krzywej popytu. W jego dolnej części przy odcinku krzywej podaży. Tymczasem po jego lewej stronie rysowana jest linia prosta. Ta prosta linia zależy od charakteru władzy monopolistycznej lub siły interwencji rządu.
Jak widać również na wykresie, trójkąt składa się z dwóch podregionów. Region (a) reprezentuje nadwyżkę producenta, a region (b) reprezentuje nadwyżkę konsumenta. Te razem tworzą to, co zostało nazwane obszarem nieefektywności gospodarczej lub wymian nie przeprowadzanych na rynku.
Praktyczne zastosowania trójkąta Harbergera
Trójkąt Harbergera można również wykorzystać do modelowania takich sytuacji jak:
- Monopole
- Skutki podatków i dotacji
- Cennik (ceny maksymalne i ceny minimalne)
