Prezydencjonizm to system polityczny. W tym centralną osią życia politycznego jest prezydent. Ma więc szereg osobliwości, które odróżniają go od parlamentaryzmu i semiprezydenckiego.
Kiedy mówimy o prezydencjonizmie lub o którymkolwiek z dwóch pozostałych systemów politycznych, robimy to z punktu widzenia relacji między władzą wykonawczą i ustawodawczą. Prezydencjonizm występuje w republikach, a nie w monarchiach, ponieważ polega na tym, że głowa państwa jest władzą najwyższą i jest wybierana w powszechnych wyborach. Najbardziej znanym są być może Stany Zjednoczone, ale jest to również dominujący system polityczny w krajach Ameryki Łacińskiej.
System lub reżim prezydencki to inne sposoby nazywania tego samego pojęcia, z którym są synonimami i mówiliby o tym samym.
Podstawową cechą tego systemu jest wyższość prezydenta, który jest jednocześnie głową państwa i szefem rządu. Ustanowienie w ten sposób, w przeciwieństwie do parlamentaryzmu, bardzo wielkiej personifikacji w kampaniach wyborczych. Oprócz wielkiej unifikacji władzy w postaci prezydenta.
Należy zauważyć, że mimo iż jest to system typowy dla reżimów demokratycznych, wiele krajów przyjmujących tę konfigurację nie jest nim w rzeczywistości. Ponieważ demokracja wykorzystuje nie tylko przeprowadzanie wyborów, nie wszystkie z nich można za takie uznać. Przykładem tego są Boliwia i Wenezuela, które pomimo tego, że są republikami prezydenckimi i przeprowadzają wybory, przez wielu obserwatorów referencyjnych nie są uważane za demokracje.
Charakterystyka parlamentaryzmu
Główne cechy systemu politycznego, które należy podkreślić, to: wybór stanowisk; rola prezydenta; podejmowanie decyzji; oraz wygaśnięcie rządu i izby ustawodawczej.
Jeśli chodzi o wybór stanowisk, odbywają się dwa wybory. Jedni wybierają prezydenta, inni wybierają władzę ustawodawczą. Oba odbywają się w powszechnych wyborach, ale ich celebracja odbywa się w różnym czasie. W konsekwencji może dojść do sytuacji, w których większość izby nie pokrywa się z partią prezydenta, tworząc w ten sposób większy podział władzy. Prezydent ze swojej strony jest tym, który swobodnie wybiera ministrów, sekretarzy lub wyznanie, które mają członkowie jego gabinetu.
Jeśli chodzi o rolę prezydenta, jest to władza najwyższa, ponieważ jest on jednocześnie głową państwa i rządu. Jest też powszechnie popierany, ponieważ jest wybierany bezpośrednio przez obywateli. W przeciwieństwie do parlamentaryzmu, w tym przypadku prezydent ma duże uprawnienia i może działać swobodnie. Możesz zawetować decyzje izb ustawodawczych; wykonywać niektóre zadania legislacyjne; kieruje polityką zagraniczną państwa; mianuje wielu wyższych urzędników państwowych. Oprócz innych atrybutów, które są zawarte w Konstytucji każdego kraju.
Kontynuując podejmowanie decyzji, w kwestiach legislacyjnych to kongres przedstawia i zatwierdza ustawy. Niektóre uprawnienia są zastrzeżone dla senatu, izby terytorialnej, które różnią się w zależności od kraju. Prezydent i jego gabinet są odpowiedzialni za wykonanie ustaw przyjętych na kongresie.
Wreszcie, usunięcie prezydenta można osiągnąć poprzez impeachment, w którym prezydent jest usuwany w przypadku przestępstwa. Ponadto to narzędzie musi podążać za procesem. Tak jak parlament nie ma możliwości usunięcia prezydenta, tak też jest odwrotnie. Prezydent nie może dowolnie rozwiązać parlamentu.
Zalety i wady prezydencyzmu
Jak każdy system, prezydencyzm ma szereg zalet:
- Powszechne wybory prezydenta: Prezydent ma maksymalną legitymację, ponieważ został wybrany przez urnę wyborczą.
- Podział uprawnień: To, że prezydent i parlament są wybierani w różnych wyborach i że żadne z nich nie może kolidować ze sobą, wzmacnia podział władzy.
- Niezależność parlamentu: Nie zależy od partii większościowej w izbie ustawodawczej.
Ale ma też wiele wad, z których główne:
- NiestabilnośćWbrew temu, co mówi nam teoria, w Ameryce Łacińskiej miały miejsce liczne zamachy stanu i sytuacje napięć politycznych.
- Skłonność do dwupartyjności: W reżimach prezydenckich jest mniej pluralizmu politycznego, co prowadzi do scenariuszy ponadpartyjnych.
- Podwójna legitymacja: Zarówno prezydent, jak i parlament zostali bezpośrednio wybrani przez obywateli. Dlatego w sytuacjach zablokowania trudno jest stwierdzić, który organ ma największą legitymację.
Przykłady prezydencyzmu
Podobnie jak reżimy parlamentarne, wiele krajów na całym świecie wybrało formułę prezydencką. Niektóre przykłady to prawie wszystkie kraje Ameryki Łacińskiej; możliwość podkreślenia Meksyku jako wyraźnego przykładu prezydencyzmu. Podobnie Stany Zjednoczone; Korea Południowa; oraz kraje Afryki i Bliskiego Wschodu, choć nie można ich uznać za demokratyczne.
Jako pełne demokracje nie mamy wielu przykładów, według rankingu Ekonomista, tylko Urugwaj i Kostaryka. Chociaż istnieją inne kraje uważane za bardzo prestiżowe demokracje, takie jak Stany Zjednoczone, Argentyna, Chile, Brazylia czy Korea Południowa.