Kolektywizm to doktryna, która proponuje system społeczny, polityczny i ekonomiczny, w którym środki produkcji muszą znajdować się w rękach państwa lub społeczności, czyli muszą być dobrami wspólnymi.
Ten nurt myślowy implikuje zatem, że dystrybucja towarów i usług jest kontrolowana przez władzę centralną.
Patrząc z szerszego punktu widzenia, jako stanowisko moralne i filozoficzne, kolektywizm stawia na pierwszym miejscu dobro grupy. To wbrew interesom jednostki.
Przeciwieństwem kolektywizmu jest indywidualizm. Doktryna ta przywiązuje większą wagę do interesów i pragnień osoby, stawiając je ponad wszelkim narzuconym porządkiem społecznym lub państwowym.
Marks i kolektywizm
Znany myśliciel Karol Marks zaproponował, aby środki produkcji były kontrolowane przez rząd. To dlatego, że są źródłem zysku kapitałowego.
Dla Marksa wartość dodatkowa jest nadwyżką wytworzoną przez pracę, którą kapitalista przywłaszcza. W ten sposób, kosztem utrzymania niskich dochodów klasy robotniczej, wzbogaciliby się właściciele środków produkcji.
Z myśli Marksa narodziła się cała doktryna socjalistyczna, która promuje interwencję państwa w celu kontrolowania działalności gospodarczej.
Krytyka kolektywizmu
Kolektywizm można pokazać jako sposób na osiągnięcie większej równości i sprawiedliwości społecznej. Jednak odkładając na bok indywidualne interesy zbiorowości, należy pod wieloma względami wyrzec się wolności.
Kolektywizm byłby wówczas podporządkowaniem jednostki grupie, temu, co nazywa się dobrem wspólnym.