Cenzura to proces, w którym informacje lub prace przeznaczone dla społeczeństwa są analizowane i badane, eliminując elementy sprzeczne z wartościami i zasadami ustanowionymi przez cenzurę.
Cenzura jest bardzo powszechną praktyką w niedemokratycznych reżimach. Cenzorem jest rząd. Osoba lub kompetentny organ wizualizuje dzieło lub to, co ma być pokazane publicznie, i eliminuje części lub sekcje, które naruszają wartości polityczne, moralne lub religijne promowane przez reżim.
Dzieła, które mogą podlegać cenzurze, mogą mieć charakter artystyczny lub informacyjny, takie jak książki, obrazy i rzeźby, informacje z mediów, piosenka czy film kinowy. Również ta eliminacja może być całkowita lub częściowa.
W ten sam sposób istnieje cenzura w reżimach demokratycznych. W tym scenariuszu ma to tendencję do występowania w większości w publikacjach satyrycznych lub tych, które naruszają obowiązujące przepisy. W każdym razie wyraźna cenzura dokonywana przez cenzurę musi być prawnie poparta. Pośrednią formą cenzury może być usunięcie dziennikarza z publicznego medium ze stanowiska za nadmierną krytykę rządu.
Rodzaje cenzury
Wśród najbardziej znanych rodzajów cenzury znajdują się trzy:
- Całkowita cenzura: Jest to taki, w którym zabronione jest pokazywanie opinii publicznej całości wykonanej pracy lub informacji, które miały zostać opublikowane. Dzieje się tak, gdy publikacja jest całkowicie sprzeczna z parametrami przyjętymi jako ważne. Była to bardzo powszechna praktyka w przypadku książek, które promowały idee polityczne sprzeczne z obecnym reżimem.
- Częściowa cenzura: To ten, który ogranicza niektóre części pracy. Reszta jest akceptowana i dozwolone jest jej rozpowszechnianie wśród społeczeństwa. Jako przykład możemy znaleźć fragmenty filmów oznaczonych jako erotyczne w Hiszpanii w czasach reżimu Franco. Lub pikselowe porno w Japonii.
- Autocenzura: Jest to praktyka, w której emitent bezpośrednio nie pokazuje swoich pomysłów lub myśli; a to z powodu strachu przed naganą lub krytyką. W niedemokratycznych reżimach jest to coś, co promuje się pośrednio. Jeśli twoje ideały są sprzeczne z reżimem, nie wyrażasz ich z obawy przed środkami represyjnymi, takimi jak więzienie. Z drugiej strony, w reżimach, w których prawo nie zabrania wprost pewnych zachowań, jak to ma miejsce w demokracjach, autocenzura jest powszechna, jeśli istnieje obawa, że wpłynie ona pośrednio na sferę osobistą lub zawodową. Na przykład redaktor wysoce ideologicznego medium informacyjnego może nie ujawnić pewnych informacji, które szkodzą ideologii promowanej przez to medium, z obawy przed zwolnieniem. Chociaż są one zgodne z prawdą i mają znaczenie ogólne.
Cenzura bezpośrednia i pośrednia
Ponadto możemy również rozróżnić cenzurę bezpośrednią i pośrednią:
- Cenzura bezpośrednia: Jest to najczęstsza i ta, którą łączymy z definicją cenzury. Dokonuje tego sam cenzor po sprawdzeniu materiału, który miał zostać opublikowany. Jeżeli nagranie muzyczne nie jest zgodne z wartościami moralnymi, po odsłuchaniu jest zabronione. Jeśli książka narusza panującą religię, promując inne wartości, jest zabroniona. Oznacza to, że cenzor wprost zabrania tego, co powinno, a czego nie powinno być publikowane. Jako przykłady mamy telefony, które hiszpański dyktator Francisco Franco wykonał do zalegalizowanych gazet, aby kontrolować publikowane wiadomości. Albo masowe deportacje do gułagów dokonywane przez dyktatora Stalina przeciwników reżimu w celu oczyszczenia wszelkich sił opozycyjnych.
- Cenzura pośrednia: To taki, w którym informacje publikowane przez media nie są wyraźnie cenzurowane. Ale powstają inne formuły, takie jak nie dostarczanie surowców lub niezbędnego materiału do określonego środowiska. Lub nieudzielanie licencji na rozwijanie działalności.
Przykład pierwszej formuły znajdujemy w Chile, gdzie nie wolno było importować części zamiennych do radia, które były sprzeczne z rządem Allende. A w drugim przypadku, w Wenezueli, kiedy rząd boliwariański przez cały okres swojego istnienia usuwał licencje przyznawane kanałom, których informacje, jak rozumieją, są sprzeczne z Wenezuelą; manipulowanie nim na korzyść obcych mocarstw.
Wniosek o wotum nieufności
W tym przypadku cenzura nabiera innego znaczenia. Jest to procedura prawna, w ramach której rząd określonego stanu (lub innego terytorium) zostaje usunięty z urzędu.
Jeśli ustawodawstwo danego kraju stwierdza, że jest ono konstruktywne, wniosek pociąga za sobą wybór nowego prezydenta w tym samym głosowaniu. Jeśli nie, jeśli wniosek zostanie przyjęty, ogłaszane są wybory. Ta formuła jest typowa dla krajów parlamentarnych i półprezydenckich. W przypadku prezydentów sposobem na usunięcie władzy wykonawczej jest impeachment.