Wiedza to informacje i umiejętności, które ludzie nabywają dzięki swoim zdolnościom umysłowym.
Wiedzę zdobywa się poprzez zdolność istot ludzkich do identyfikowania, obserwowania i analizowania faktów i informacji, które ich otaczają. Dzięki swoim zdolnościom poznawczym uzyskuje je i wykorzystuje na swoją korzyść. Wiedza jako taka jest pojęciem bardzo szerokim, może być praktyczna lub teoretyczna, oprócz posiadania wielu jej gałęzi i obszarów.
Można powiedzieć, że jest ograniczony. Ale jako zasób, którego można się nauczyć, jest nieograniczony. Oznacza to, że ludzki umysł, jeśli jest ograniczony różnymi czynnikami do ograniczonej wiedzy, nikt nie wie wszystkiego o żadnej dziedzinie. Z drugiej strony, dostępne zasoby i informacje, których można się nauczyć, można uznać za nieograniczone, ponieważ w każdej możliwej do zbadania dyscyplinie istnieje niezliczona ilość wiedzy.
Specjalizacja
To właśnie z powodu tego, co zostało opisane powyżej, uczeni i profesjonaliści oddani wiedzy są wysoce wyspecjalizowani. Nie można poznać wszystkich szczegółów dotyczących mikroekonomii, fizyki kwantowej, energetyki jądrowej i gastronomii. Specjalizacja w jednej dyscyplinie jest raczej normalna. I nie tylko to, ale im więcej chcesz wiedzieć na dany temat, tym większy jest stopień specjalizacji, a tym samym rezygnacja ze znajomości innych dziedzin tej samej dyscypliny.
Specjalizacja działa w następujący sposób: Dyscyplina jest podzielona na szereg obszarów i gałęzi, które z kolei są podzielone aż do końca. Im większy stopień pogłębienia i specjalizacji wiedzy, którą chcemy pozyskać, tym mniejsze będzie nasze rozumienie pozostałych obszarów, na które dyscyplina jest podzielona.
Zobaczmy to na praktycznym przykładzie z dyscypliny politologia:
- Nauka o polityce.
- Badania nad państwami.
- Systemy rządowe.
- Autokracje.
- Autorytaryzm.
- Przypadki szczególne.
- Autorytaryzm.
- Autokracje.
- Systemy rządowe.
- Badania nad państwami.
Im więcej wiemy o danym poziomie, tym mniej będziemy wiedzieć o przełożonych. Innymi słowy, jeśli jesteśmy ekspertami od reżimów autorytarnych, dzieje się to ze szkodą dla wiedzy o tyraniach lub innych niedemokratycznych formach rządów. Z kolei o różnych branżach czy poddyscyplinach możemy wiedzieć dużo, ale wiedza będzie nieco bardziej ograniczona. Należy również zauważyć, że osoby zajmujące się nauką i badaniami przez całe życie lub dużą jego część, posiadają dużą wiedzę z wielu dziedzin i wysoki stopień specjalizacji.
To samo dzieje się w sferze biznesowej i handlowej. Gdy firma ma określone wymiary, właściciel nie prowadzi jej wyłącznie, ale musi delegować określone zadania. Na przykład duża firma może mieć działy komunikacji, sprzedaży, produkcji, księgowości itp. Firma zostanie podzielona na tyle działów i osób, ile będzie konieczne. Ponieważ wiedza każdego z nich jest bardzo specjalistyczna i nie można wiedzieć wszystkiego o wszystkich jej obszarach.
Pochodzenie wiedzy
Epistemologia jest gałęzią filozofii, która bada wiedzę, a także wiele jej pytań. Czym jest wiedza, skąd wiemy, czym jest prawda? Oto niektóre z zagadnień, którymi zajmuje się ta dyscyplina.
Wyłaniają się z niej dwa wielkie stanowiska, pierwotnie przeciwstawne, ale obecnie uzupełniające się:
- Empiryzm: Empiryzm broni tego, że wiedzę uzyskuje się poprzez eksperymenty sensoryczne. Poprzez nasze zmysły, eksperymenty i próby znamy rzeczywistość, którą badamy.
- Racjonalizm: Ten nurt potwierdza, że wiedza jest owocem rozumu. Że człowiek poprzez intelekt i złożone procesy umysłowe zdobywa wiedzę o czymś.
Wiedza naukowa
Wiedza naukowa to ta, którą uzyskuje się metodą naukową. Ta wiedza jest generowana przez szereg kroków i ma właściwości i cechy, których nie mają inne rodzaje wiedzy.
Etapy metody naukowej są następujące: obserwacja, indukcja, hipoteza, eksperymentowanie, analiza i wnioski.
Cechami generowanej wiedzy są: falsyfikowalność, czyli możliwość obalenia twierdzeń wywodzących się z badań; i odtwarzalność, która jest zdolnością, dzięki której po wykonaniu tych samych kroków uzyska się te same wyniki.
Wiedza uzyskana w sposób naukowy jest jedyną słuszną w większości dyscyplin, ponieważ zapewnia niezbędną rygoryzm charakteryzujący prawdziwą wiedzę.
Dyscypliny akademickie
Istnieje wiele sposobów klasyfikowania wiedzy: według zastosowania, struktury, pochodzenia, celu lub pozyskania. Ale być może najlepiej rozpoznajemy podzielenie go na dyscypliny akademickie. Cechą charakterystyczną tej typologii jest to, że dzieli ona wiedzę według branży lub dziedziny, w której jest stosowana.
| Nauki przyrodnicze | Nauki społeczne | Nauki o Zdrowiu | Nauki technologiczne i inżynieria | Humanistyka |
|---|---|---|---|---|
| Fizyczny | Gospodarka | Lekarstwo | Inżynieria | Fabuła |
| Chemia | C. Polityki | Pielęgniarstwo | Technologia | Teologia |
| biologia | Dobrze | Filologia | ||
| Astronomia | Psychologia | Filozofia | ||
| geologia | Socjologia |
Jak widać, ta klasyfikacja pozwala nam wiedzieć, jakie rodzaje wiedzy istnieją w zależności od dziedziny akademickiej, w której są badane i stosowane.