Pokusa nadużycia oznacza zachowanie oportunistyczne, w którym jedna ze stron szuka własnej korzyści kosztem drugiej, która nie jest w stanie zaobserwować jej zachowania lub być o nim poinformowana.
Hazard moralny pojawia się na rynkach z: jaInformacja asymetryczna. Jedna ze stron posiada prywatne informacje na temat swojego postępowania, podczas gdy inne nie mogą uzyskać tych informacji.
W obliczu tej asymetrii jednostki podejmują większe ryzyko, mniej wysiłku lub wykorzystują pewne okoliczności, ponieważ wiedzą, że koszt ich działań spadnie na innych ludzi.
Geneza pojęcia pokusy nadużycia
Pojęcie to było już używane w Anglii około 1600 roku. Firmy ubezpieczeniowe używały go do opisywania sytuacji, w których nie mogły poznać zachowania swoich ubezpieczających.
Później Adam Smith zaczął właściwie używać tego terminu w dziedzinie ekonomii, aby opisać problem agencji w spółkach akcyjnych.
Przykład pokusy nadużycia
W przypadku towarzystw ubezpieczeniowych często spotyka się sytuacje pokusy nadużycia. Tak więc, na przykład, jeśli dana osoba wykupi pełne ubezpieczenie na wypadek uszkodzenia lub kradzieży pojazdu, nie będzie miała motywacji do zachowania ostrożności.
Ubezpieczony, który wie, że firma nie może obserwować jego zachowania, podejmuje większe ryzyko, parkuje gdziekolwiek lub nie sprawdza, czy drzwi zostały prawidłowo zamknięte. Ich postępowanie znacznie zwiększa prawdopodobieństwo poniesienia szkody, ale nie będzie to zakładane przez ubezpieczonego.
Aby poradzić sobie z pokusą nadużycia, firmy ubezpieczeniowe stworzyły mechanizmy, dzięki którym ich klienci mają większą motywację do zachowania ostrożności. I tak np. ustalają franszyzy, czyli pierwszą kwotę straty przejmie klient, a resztę pokryje firma.
Innym środkiem jest wręczanie nagród i upominków ubezpieczonym, którzy potrafią wykazać się wzorowym zachowaniem. Na przykład kilka lat bez rejestracji roszczenia.
