Bariery pozataryfowe to regulacje narzucane przez rządy w celu utrudnienia lub uniemożliwienia importu niektórych towarów bez podnoszenia podatków. Ma to na celu faworyzowanie lokalnych producentów.
Innymi słowy, są to polityki mające na celu ograniczenie wprowadzania niektórych towarów lub usług z zagranicy, które konkurują z podażą krajową.
Są formą protekcjonizmu, który nie korzysta z ceł. Od barier taryfowych odróżnia się je właśnie tym, że opierają się na podatkach, podczas gdy bariery pozataryfowe wykorzystują regulacje i strategie inne niż podatki, aby utrudnić import.
Rodzaje barier pozataryfowych
Istnieje kilka rodzajów barier pozataryfowych. Niektóre mogą być drastyczne, jak całkowity zakaz lub ustanowienie kontyngentów importowych. Ta ostatnia polega na ustalaniu limitów na wprowadzenie produktu, w zależności od kraju pochodzenia. Na przykład, licencje mogą być przyznane na wwóz kawy z zagranicy do maksymalnie 200 ton, dystrybuowanych w następujący sposób: 150 ton do Kolumbii, 30 ton do Peru i 20 ton do Ekwadoru.
Jednak bariery mogą być bardziej subtelne, takie jak przyjęcie bardzo wymagających kontroli jakości. To samo dzieje się, jeśli przyjęte zostaną bardzo surowe wymagania dotyczące pakowania.
Ramy regulacyjne dotyczące barier pozataryfowych
Międzynarodowe ramy regulacyjne dotyczące barier pozataryfowych są szczegółowo opisane w porozumieniach Światowej Organizacji Handlu (WTO). Według tego globalnego organu rządy mogą podejmować środki pozataryfowe tylko wyjątkowo.
Opisuje to np. Porozumienie w sprawie barier technicznych w handlu czy Porozumienie w sprawie środków sanitarnych i fitosanitarnych. Traktaty te pozwalają władzom krajów realizować uzasadnione cele, takie jak ochrona lokalnej produkcji rolnej przed szkodnikami.
Czasami jednak jedynym celem środków pozataryfowych jest zapewnienie korzyści przemysłowi krajowemu. W tym przypadku nazywane są barierami pozataryfowymi.
Wpływ barier pozataryfowych
Wpływ barier pozataryfowych jest dziś szczególnie istotny. W ostatnich latach cła importowe spadły na całym świecie do historycznych poziomów. Dzieje się tak dzięki zwiększeniu dwustronnych i wielostronnych umów handlowych.
Jednak rządy mogą nadal przyjmować środki pozataryfowe, mające lub bez wystarczających podstaw, mające wpływ na handel.
Ważną kwestią, którą należy wziąć pod uwagę, jest to, że wpływ środków pozataryfowych nie jest łatwy do zmierzenia. Z drugiej strony łatwo jest obliczyć, o ile wzrasta cena zagranicznego produktu po podniesieniu podatku importowego. Jeśli taryfa na przedmiot wzrośnie na przykład o 4%, jego koszt również wzrośnie o ten sam procent.
Podsumowując, środki pozataryfowe są przydatne do zapewnienia jakości produktu i wzbudzenia zaufania konsumentów. Mogą jednak również służyć jako broń dla rządów, które starają się jedynie faworyzować grupę lokalnych przedsiębiorców kosztem ograniczenia wolnej konkurencji.