Optymalna z punktu widzenia ekonomii grzywna to taka, która pozwala zminimalizować społeczne koszty wykroczeń, pomijając względy moralne (zemsta, potępienie społeczne itp.).
Jednym z prekursorów teorii optymalnej grzywny jest Gary Becker, który w swoim artykule „Crime and Punishment: An Economic Approach” rozwija ideę, że ludzie decydują o popełnieniu przestępstwa, porównując oczekiwaną wartość popełnienia przestępstwa z wartością oczekiwana wartość spełnienia standardów.
W ten sposób, jeżeli oczekiwana wartość popełnienia przestępstwa, która zależy od prawdopodobieństwa wykrycia i możliwych kar, będzie większa niż oczekiwana wartość nie złamania prawa, to wykroczenie popełnią ludzie.
Jak zredukować wykroczenia poprzez optymalną grzywnę?
Społeczeństwo dąży do zmniejszenia liczby popełnianych przestępstw, ponieważ powodują one szkody lub krzywdę innym. Zastosowane środki to zwiększenie prawdopodobieństwa wykrycia i/lub wyższa sankcja. Działania te generują jednak koszty, więc maksymalne ich zwiększenie nie będzie optymalne (możliwe, że nakłady przekroczą zyski społeczne).
Istnieje wtedy optymalna ilość zasobów, które należy przeznaczyć na wykrywanie i karanie, pozostawiając pewne naruszenia wolne. Wspomniana optymalna kwota powinna minimalizować straty społeczne spowodowane wykroczeniami (w tym koszty ścigania i kary).
Obliczanie optymalnej grzywny
Wzór stosowany do obliczenia optymalnej kary socjalnej obejmuje całkowitą szkodę wyrządzoną społeczeństwu, prawdopodobieństwo wykrycia oraz koszty nałożenia kary:
Optymalna grzywna S = ((Obrażenia szkody) (1 / (wykrycie P))) + koszty nałożenia sankcji
Gdzie:
- Optymalna grzywna S = Optymalna grzywna społeczna
- Naruszenie szkód = Całkowite szkody wyrządzone społeczeństwu
- Wykrywanie P = prawdopodobieństwo wykrycia
Należy zauważyć, że w wyniku zastosowania tej formuły wykroczenia, w których korzyść uzyskana przez sprawcę przewyższa wyrządzoną szkodę, nie zostaną odstraszone i będą nadal realizowane.