Ekonomia behawioralna lub ekonomia behawioralna to badanie, w jaki sposób czynniki psychologiczne, społeczne lub poznawcze wpływają na decyzje ekonomiczne jednostek.
Ekonomia behawioralna jest przede wszystkim zainteresowana wyjaśnieniem, dlaczego jednostki często zachowują się inaczej niż racjonalny podmiot, odchodząc od jednego z podstawowych założeń ekonomii klasycznej. To samo dotyczy finansów behawioralnych, które odbiegają od założeń finansów tradycyjnych.
Modele używane do analizy zachowań zazwyczaj integrują idee z psychologii, neuronauki i mikroekonomii.
Kilka przykładów ekonomii behawioralnej
Ekonomia behawioralna lub behawioralna zaobserwowała różne zachowania zwykłych ludzi, które naruszają założenie racjonalności przy podejmowaniu decyzji konsumenckich. Oto kilka przykładów:
- Lawina informacyjna: Konsumenci muszą porównywać wiele opcji i funkcji, co prowadzi do zamieszania, losowego wyboru lub nawet niepodejmowania decyzji.
- Heurystyka: Konsumenci często podejmują decyzje na skróty. I tak np. zamiast analizować wszystkie informacje, ograniczają się do kupowania tych samych rzeczy, co ich znajomi czy rodzina.
- Dziedzictwo: Konsumenci niechętnie zmieniają dostawców lub marki z obawy przed popełnieniem błędu.
- Bezwładność: Konsumenci na ogół nie zmieniają dostawców, gdy muszą podjąć wysiłek (np. wyłączenie klauzuli o automatycznym odnowieniu).
- Krótkowzroczność: Konsumenci mają zazwyczaj krótkoterminową wizję sprzyjającą bieżącej przyjemności, a nie czekaniu na cieszenie się przyszłością. Na przykład, gdy trzeba podjąć decyzje dotyczące inwestycji długoterminowych lub oszczędności emerytalnych, konsumenci nie przywiązują wystarczającej wagi do przyszłych płatności.
- Rama: Konsumenci są pod wpływem sposobu lub ram, w jakich informacje są prezentowane. Czasami te same dane wyświetlane na różne sposoby prowadzą do różnych decyzji.
- Awersja do ryzyka: Preferencja unikania straty jest większa niż chęć zdobycia czegoś.
