Nadwyżka konsumenta to różnica między całkowitą użytecznością, jaką uzyskujemy z towaru lub usługi, a jego ceną rynkową.
Nadwyżka konsumenta powstaje na mocy prawa malejących zwrotów. Oznacza to, że pierwsza nabywana przez nas jednostka jest wysoko wyceniana, ale wraz z nabyciem kolejnych jednostek nasza wycena spada.
Jednak cena, jaką płacimy za każdą jednostkę, jest zawsze taka sama: cena rynkowa. W ten sposób cieszymy się dodatnią nadwyżką pierwszych nabywanych przez nas jednostek aż do ostatniej, w której nadwyżka wyniesie zero.
W ujęciu graficznym nadwyżkę konsumenta mierzy się jako obszar pod krzywą popytu rynkowego i powyżej linii ceny. Krzywa popytu mierzy kwotę, jaką konsumenci są gotowi zapłacić za każdą zużytą jednostkę. Wtedy łączny obszar pod krzywą popytu odzwierciedla całkowitą użyteczność konsumpcji dobra lub usługi. Jeśli od tego obszaru odejmiemy cenę, którą płacimy za każdą jednostkę, otrzymamy nadwyżkę konsumenta.
Druga część, która przechodzi od nadwyżki konsumenta do krzywej podaży, jest znana jako nadwyżka producenta.
Teoria konsumenta
Praktyczne zastosowania nadwyżki konsumenckiej
Nadwyżka konsumenta jest wykorzystywana w analizie kosztów i korzyści propozycji regulacyjnych lub programów rządowych. Odnosimy się na przykład do oceny narzucenia maksymalnej ceny na produkt.
W takim przypadku, jeśli maksymalna cena ustalona przez rząd jest wyższa niż cena rynkowa bez interwencji, nadwyżka konsumenta zostanie zmniejszona.-
Przykład nadwyżki konsumenta
Spójrzmy na przykład. Załóżmy, że turysta spaceruje po słonecznej plaży i jest bardzo spragniony. Pierwsza kupiona szklanka wody jest wyceniana na 4 euro. Druga szklanka wody jest wyceniana na 3 euro, ponieważ nie jest już tak spragniony. Następnie trzecia szklanka wyceniana jest na 2 euro, a czwarta na 1 euro.
Zatem cena rynkowa szklanki wody wynosi 1 euro, dzięki czemu turysta ma nadwyżkę konsumenta w wysokości 6 euro, która jest sumą różnicy między wyceną każdej szklanki wody a jej ceną ( 4 - 1) + (3-1) + (2-1) + (1-1).
Saldo konsumentaNadmiar podażyNadmiar popytu