Prawa człowieka – co to jest, definicja i pojęcie
Prawa człowieka to szereg nieodłącznych przywilejów dla wszystkich ludzi, niezależnie od ich narodowości, płci, religii lub innych cech.
Innymi słowy, prawa te są atrybutami, które muszą być uznawane dla wszystkich ludzi wyłącznie ze względu na ich ludzką kondycję.
Doktryna praw człowieka jest bardzo szeroka i wciąż jest przedmiotem stałej dyskusji. Chodzi więc o to, aby coraz więcej osób mogło cieszyć się wyższą jakością życia, którą muszą zagwarantować rządy.
Niektóre z głównych praw człowieka to między innymi wolność, bezpieczeństwo, niepoddawanie się niewolnictwu, zakaz tortur.
Charakterystyka praw człowieka
Główne cechy praw człowieka to:
- Nieodwołalny: Nie można ich wyeliminować.
- Nieprzenoszalne: Nie można ich przenieść na inną osobę.
- Nie do zrzeczenia się: Jednostka nie może odmówić korzystania ze swoich praw.
- Niepodzielny: Muszą być spełnione całkowicie, a nie w połowie.
- Uniwersalny: Dotyczy wszystkich ludzi bez różnicy.
W tym miejscu należy zauważyć, że w pewnych okolicznościach prawa mogą zostać ograniczone, zwłaszcza w przypadku popełnienia przestępstwa, na przykład rabunku lub morderstwa. W takim przypadku jednostka zostaje pozbawiona prawa do wolności w celu ochrony bezpieczeństwa innych i, co do zasady, oczekuje się od sprawcy odbudowy i możliwości reintegracji ze społeczeństwem w przyszłości.
Inną okolicznością, w której prawa są ograniczone, jest stan wyjątkowy, na przykład z powodu pandemii. W takich przypadkach swoboda przemieszczania się ludzi może zostać ograniczona w celu uniknięcia masowych infekcji i zmniejszenia liczby zgonów.
Historia praw człowieka
Uznanie praw człowieka miało swój pierwszy kamień milowy wraz z Deklaracją Praw Człowieka i Obywatela z 1789 r. Zostało to zatwierdzone przez francuskie Narodowe Zgromadzenie Ustawodawcze 26 sierpnia tego roku. Uznaje prawo do wolności, równości, własności, bezpieczeństwa i oporu wobec ucisku.
Tym stwierdzeniem podjęto próbę zaproponowania zmiany dotychczasowego sposobu funkcjonowania społeczeństwa, z systemem kastowym, z ustaloną hierarchią. Chociaż nic nie zostało wyraźnie wspomniane o niewolnictwie i prawach kobiet.
W tych ideach rewolucji francuskiej, wolności, równości i braterstwa, inspirowany był również ruch na rzecz niepodległości Stanów Zjednoczonych, kraju, w którym później wyłonił się ruch abolicjonistyczny przeciwko niewolnictwu.
Później, po II wojnie światowej, wyłoniła się Organizacja Narodów Zjednoczonych (ONZ), której główny organ, Zgromadzenie Ogólne Narodów Zjednoczonych, przyjęło 10 grudnia 1948 r. w Paryżu Powszechną Deklarację Praw Człowieka (UDHR). W dokumencie tym przekazano około 30 artykułów z prawami człowieka uznanymi za podstawowe.
Należy zauważyć, że UDHR była dyskutowana o dokumencie orientacyjnym, ale nie o pakcie. Krótko mówiąc, oznacza to, że wszyscy mężczyźni i kobiety są równi pod względem praw i godności. W ten sposób odrzuca się niewolnictwo, niewolę, tortury i inne czyny, które można uznać za nieludzkie, poniżające lub okrutne.
Następnie podpisano umowy takie jak Europejska Konwencja Praw Człowieka (1950), Międzynarodowe Pakti Praw Człowieka (1966) i Amerykańska Konwencja Praw Człowieka (1969). Nie są to już deklaracje woli, ale zobowiązania państw sygnatariuszy.
Prawa cyfrowe
Wraz z nowymi technologiami i umasowieniem Internetu dyskusja na temat praw cyfrowych zyskała na znaczeniu. Są to prawa dostępu i korzystania z mediów cyfrowych. To poprzez komputery i inne urządzenia elektroniczne.
Podobnie te prawa cyfrowe odnoszą się m.in. do wolności wypowiedzi, prywatności w Internecie i niepamięci. To ostatnie oznacza, że dana osoba może zażądać usunięcia lub zablokowania swoich informacji z przeszłości w sieci, biorąc pod uwagę, że chociaż to prawda, nie są one istotne lub być może są nieaktualne lub naruszają jej prywatność.
