In dubio pro reo to zasada prawna stosowana w prawie karnym, która faworyzuje domniemanego sprawcę przestępstwa, jeśli nie ma wystarczających dowodów na udowodnienie jego winy.
Ta zasada prawna jest stosowana w procesie karnym. Jeżeli sędzia ma uzasadnione wątpliwości co do dowodów skutecznie wykazujących winę sprawcy przestępstwa, musi zastosować tę zasadę i uniewinnić go. Jest to latynizm i wywodzi się z prawa rzymskiego.
Jest to przejaw podstawowego prawa w konstytucyjnych procesach sądowych: zasady domniemania niewinności. „Każdy jest niewinny, dopóki nie zostanie udowodnione inaczej”.
Użyteczność tej zasady polega na zagwarantowaniu rzetelnego procesu i przestrzeganiu wszystkich gwarancji proceduralnych. Tak więc w sprawach, w których dowody nie są wystarczające, osoba osądzona nie może być skazana.
Funkcje in dubio pro reo
Główne istotne uwagi tej zasady to:
- Choć nie jest to wyraźna norma prawna w kodeksie karnym, jest uznawana za normę obowiązkową.
- Nie może służyć do oceny dowodów na korzyść oskarżonego, ale raczej do uniknięcia skazania osoby, która nie posiada niezbędnych dowodów przeciwnych.
- Ta zasada może być stosowana tylko przez sędziów i sądy.
- Chociaż jest to przejaw zasady niewinności, nie są one tym samym. Zasada niewinności, jeśli jest zawarta w organie normatywnym i jest prawem podstawowym.
- Zasada ta zobowiązuje nas do udowodnienia faktów za pomocą wystarczających dowodów i takiego podmiotu, aby udowodnił winę osoby sądzonej.
- Ta zasada jest czasami nazywana zasadą uzasadnionej wątpliwości.
- Stosuje się go tylko wtedy, gdy domniemanie niewinności nie zostało obalone.
Zasady in dubio pro reo
Na jakich zasadach opiera się in dubio pro reo?
- Legalność: Zasada ta ma jasne znaczenie, które cechuje wszystkie demokratyczne państwa. Nikt nie może zostać osądzony ani skazany, jeśli zachowanie przestępcze i związana z nim kara w momencie popełnienia czynu nie została ustalona w prawie.
- Niedziałanie prawa karnego: Jeżeli norma kryminalna pogarsza sytuację skazanego, który był już osądzony poprzednią, korzystniejszą normą, to nowa norma kryminalna pogarszająca jego sytuację nie będzie miała do niego zastosowania. Osądzanie odbywa się według prawa obowiązującego w chwili popełnienia czynu zabronionego.
