Wydatki socjalne to ta pozycja budżetu, którą państwo przeznacza na zaspokojenie podstawowych potrzeb obywateli. Podstawowe potrzeby są niezbędne do osiągnięcia godnego, zdrowego, długotrwałego, kreatywnego i produktywnego życia.
Wydatki socjalne jako instrument zarządzania pomagają osiągnąć równe szanse dla tych obywateli, którzy znajdują się w ubóstwie lub skrajnym ubóstwie. To bardzo utrudnia im powszechny dostęp do usług dobrej jakości.
Podstawowe potrzeby uwzględnione w wydatkach socjalnych
Państwo traktuje podstawowe potrzeby każdego obywatela w następującej kolejności:
- Karmienie: Poprzez odpowiednie środki i transfery państwo stara się zapewnić wszystkim ludziom zdrową i zbilansowaną dietę.
- Podstawowe zdrowie: Dzięki infrastrukturze szpitali i urządzeń zdrowotnych państwo stara się umożliwić wszystkim obywatelom dostęp do podstawowej opieki zdrowotnej. To niezależnie od wieku, płci, rasy czy kultury.
- Edukacja: Część inwestycji społecznych dokonywanych przez państwo jest przeznaczona na szkolenie ludności w zakresie podstawowego i obowiązkowego wykształcenia, które umożliwia wyrównanie poziomów dochodów obywateli. Ponadto ma na celu walkę z wykluczeniem społecznym i niepowodzeniami szkolnymi dzieci znajdujących się w najbardziej niekorzystnej sytuacji.
- Sprawiedliwość: Wszyscy obywatele mają podstawowe prawa. Państwo musi umożliwić wszystkim ludziom dostęp do odpowiednich specjalistów, aby móc rozwiązywać konflikty i korzystać ze swoich praw.
- Zakład Ubezpieczeń Społecznych: Poprzez wdrażanie planów promujących zatrudnienie osób bez przeszkolenia lub osób, które odeszły z pracy, a także emerytów lub osób niepełnosprawnych, które nie mogą być zatrudnione.
- Miejsce zamieszkania: Zgodnie z Powszechną Deklaracją Praw Człowieka wszyscy obywatele mają prawo do godziwych warunków mieszkaniowych, dzięki którym mogą prowadzić życie zgodne z własnymi potrzebami.
- Inwestycje społeczne: Wreszcie koncepcja ta obejmuje wszystkie te podstawowe potrzeby, które nie zostały uwzględnione w żadnej z poprzednich sekcji. Przykładem tego jest poprawa infrastruktury społeczno-gospodarczej na niektórych obszarach lub w określonych warstwach społeczeństwa. W ten sposób i poprzez różne inne środki zapewnij zrównoważoną redystrybucję dochodów.
Ewolucja wydatków socjalnych
W ciągu ostatnich dziesięcioleci wydatki socjalne stały się jedną z pozycji budżetowych, do których kraje przywiązują największą wagę. W ostatnich latach w społeczności międzynarodowej nasiliły się wysiłki mające na celu podniesienie świadomości na ten temat. A to ma bezpośredni wpływ na wszystkie kraje, zwłaszcza te najbardziej rozwinięte.
Przykładem powyższego jest Hiszpania. W 1965 r. wydatki socjalne były na poziomie bliskim 4% jako procent PKB. Natomiast na początku XXI wieku była już na poziomie bliskim 24%. Innymi słowy, w ciągu 35 lat wydatki socjalne pomnożyły się sześciokrotnie jako procent PKB.
Podsumowując, kraj, który nie jest w stanie zaspokoić podstawowych potrzeb swoich obywateli, to kraj, który nie jest odpowiednio rozwinięty gospodarczo, społecznie i kulturowo. Dzieje się tak ze względu na własne okoliczności lub te związane z osobami trzecimi.