Zasada ostrożności w rachunkowości odnosi się do ostrożności przy gromadzeniu zapisów księgowych w sytuacjach niepewności.
Poza definicją zasady ostrożności musimy pamiętać, że zasada ta opiera się na założeniu, że wartość niektórych aktywów lub transakcji jest skomplikowana. Nie są złożone w sensie ich wartości, ale złożone w tym sensie, że znajdują się w sytuacjach ryzyka lub niepewności, które mogą spowodować zmianę ich wartości.
Np. firma udziela pożyczki innej osobie, a dłużnik ma wątpliwości co do swojej wypłacalności, należy wziąć ten fakt pod uwagę.
Zasada ostrożności i prawdziwy wizerunek firmy image
Zasada roztropności nie jest sprzeczna z zasadą prawdziwego obrazu. Moglibyśmy pomyśleć, że obowiązek przedstawienia reprezentatywnego wizerunku firmy uniemożliwia nam uwzględnienie ewentualnych zmian wartości aktywów. Tak nie jest, ponieważ obowiązek reprezentowania prawdziwego wizerunku firmy niesie ze sobą ideę przedstawienia również ewentualnych zagrożeń, w przypadku ukrycia tych zagrożeń nie przedstawialibyśmy prawdziwego wizerunku firmy.
Kontynuując poprzedni przykład, jeśli udzielimy pożyczki i rozliczymy ją tak, jak jest, mając nadzieję, że zbierzemy całą jej kwotę (w przypadku, gdy wiemy, że tak nie jest), dalibyśmy stronnicze informacje. Dlaczego informacje są stronnicze? Bo tak naprawdę wiemy, że bardzo trudno go zebrać.
Czy to oznacza, że wartość udzielonej pożyczki musi wynosić zero? Nie, nie powinien być wart zero, ale poprzez konta księgowe zarezerwowane do tego celu musimy ten fakt odzwierciedlić.
Dodatkowo należy zauważyć, że jeśli nastąpi zmiana pomiędzy datą zamknięcia roku a prezentacją rocznych sprawozdań finansowych, firma musi odnotować ten fakt w raporcie. Dając w ten sposób do poznania wspomnianą zmianę w rocznych rozliczeniach. Istotny jest również fakt, że przewidywane straty są rozliczane, ale oczekiwane zyski nie. Jest to zgodne z zasadą ostrożności w tym sensie, że zawsze lepiej prezentować bardziej konserwatywny wizerunek firmy niż odwrotnie. Innymi słowy, musisz postawić się w scenariuszu konserwatywnym, a nie optymistycznym.
Przykład zasady ostrożności
Aby lepiej zrozumieć pojęcie zasady roztropności, podamy nieco bardziej rozwinięty przykład, który posłuży do lepszego zrozumienia zasady roztropności.
Załóżmy, że firma sprzedaje klientowi 100 komputerów. Każdy z nich ma cenę sprzedaży 1000 USD. Rzeczywiście, rozliczenie wyniesie 100 000 USD. Klient w tej chwili nie płaci, a faktura oczekuje na zapłatę. Po miesiącu klient informuje nas, że nie będzie w stanie zapłacić (na razie) części płatności.
Firma musi dokonać korekty księgowej, ponieważ może nie zebrać wszystkich 100 000 euro, które klient musi zapłacić. A zatem musisz zebrać pogorszenie stanu konta klienta. W ten sposób zmniejsza się konto klienta, gromadzone jest wspomniane ryzyko i przestrzegana jest zasada ostrożności.