Wolny handel to podejście ekonomiczne, które broni eliminowania przeszkód w działalności gospodarczej agentów. We wnętrzu kraju przekłada się to na swobodę prowadzenia biznesu na wolnym rynku, a za granicą na wolny handel.
Opowiada się za wolnym handlem, aby agenci mieli największą swobodę gospodarczą, dzięki czemu mogą bez przeszkód handlować zarówno w kraju, jak i poza nim. W sferze krajowej ta wolność gospodarcza obejmuje kilka wolności: swobodę cen, harmonogramów, zatrudniania itp. Z drugiej strony w sferze zagranicznej stanowi wolny handel, czyli sprzeciw wobec protekcjonizmu.
Aby wolny handel był skuteczny, musi istnieć system, który zapewnia przestrzeganie umów między podmiotami prywatnymi i broni podstawowych praw konsumentów i przedsiębiorstw. W ten sposób państwo pełni rolę gwaranta systemu prawnego i negocjatora z innymi krajami, które podzielają jego zasady i chęć handlu.
Warto wspomnieć, że liberalizm gospodarczy to nurt myśli ekonomicznej, który promuje wolny handel jako najlepszy sposób na osiągnięcie rozwoju gospodarczego poprzez wykorzystanie przewag komparatywnych krajów, osiąganie większych korzyści skali, promowanie twórczej destrukcji i tłumienie przywilejów interesów grupy chronione jakąś nieuzasadnioną regulacją.
Wolny handel wewnętrzny
Kiedy mówimy o wolnym handlu w granicach kraju, mówimy, że w kraju istnieje gospodarka rynkowa, która promuje wolną konkurencję między firmami o preferencje konsumentów.
W tej sytuacji oczekuje się, że firmy będą mogły swobodnie wchodzić na rynek lub go opuszczać, a ceny produktów są określane przez interakcję podaży i popytu. Państwo ze swojej strony będzie pełnić rolę pomocniczą, działając w sytuacjach, gdy rynek zawodzi (konkurencja jest niemożliwa lub jest ograniczona). Dlatego rząd musi funkcjonować jako gwarant praw własności, praw konsumentów i przestrzegania umów lub porozumień prawnych.
Wolny handel sprzeciwia się interwencji państwa, która utrudnia wykonywanie działalności gospodarczej przez agentów. Tym samym sprzeciwi się takim środkom jak płaca minimalna, kontrola cen czy nadmierne regulacje. To stanowisko broni liberalizm.
Charakterystyka wolnego handlu wewnętrznego
Wśród cech wolnego handlu wewnętrznego wyróżniają się:
- Bezpłatny wjazd i wyjazd z firmy.
- Wolność przedsiębiorczości.
- Cena określona przez interakcję między podażą a popytem.
- Konsumenci posiadają informacje i mogą swobodnie wybierać pomiędzy różnymi dostawcami.
Wolny handel zagraniczny
W przypadku wolnego handlu zagranicznego dotyczy to sytuacji sprzecznej z protekcjonizmem, w której kraje mogą swobodnie wymieniać towary i usługi, wykorzystując swoje przewagi komparatywne.
Aby ułatwić zewnętrzny wolny handel, kraje mają tendencję do podpisywania umów o wolnym handlu, które ogólnie oznaczają stopniowe obniżanie ceł i wszelkie inne sztuczne bariery w handlu (takie jak kontyngenty importowe, bariery biurokratyczne itp.).
Charakterystyka wolnego handlu zagranicznego
Wśród cech wolnego handlu zagranicznego wyróżniają się:
- Dobrami końcowymi, a także nakładami lub dobrami kapitałowymi, można swobodnie handlować ponad granicami.
- Niskie lub brak taryf.
- Nie ma sztucznych barier w handlu, takich jak kwoty importu/eksportu, ograniczenia inwestycji zagranicznych, niemożność zatrudnienia pracowników z zagranicy itp.
Zalety i wady wolnego handlu
Obrońcy wolnego handlu zapewniają, że dzięki presji konkurencji konsumenci mogą cieszyć się większą różnorodnością produktów i usług po bardziej przystępnej cenie. Podobnie wolny handel umożliwiłby krajom lepsze wykorzystanie ich przewag komparatywnych (zasobów, wiedzy, lokalizacji itp.).
Niezależnie od powyższego, są też krytycy, którzy twierdzą, że niszczone są lokalne firmy, które nie mogą konkurować z cenami za granicą niskimi kosztami pracy. I tak np. konkurencja narzucona przez tekstylia z Chin, których koszt produkcji jest znacznie niższy niż w krajach bardziej rozwiniętych, jest często krytykowana, ponieważ ci ostatni płacą wyższe pensje i mają większe zobowiązania wobec swoich pracowników (ochrona przed wypadkami, ubezpieczenie, urlop, itp.).
Zalety wolnego handlu
Zwolennicy wolnego handlu twierdzą, że poprawia on jakość życia wszystkich. Opierają się głównie na tym, że pozwala na pojawienie się korzyści skali i rosnącej specjalizacji każdego agenta, co zwiększa wydajność i produktywność.
Wolny handel, pozwalając każdemu na dostęp do działalności gospodarczej na takich warunkach, pozwala na pojawienie się większej liczby dostawców i odbiorców. W ten sposób dzięki konkurencji poprawi się jakość życia, korzystając z niskich cen i potrzeby innowacji napędzanej konkurencją między firmami.
Łatwość uczestniczenia w rynku pozwala również na dokładniejsze dopasowanie oferty do popytu, ponieważ nie wolno przestrzegać przepisów uniemożliwiających oferowanie pod pewnymi warunkami.
Wady wolnego handlu
Głównym argumentem przeciwko wolnemu handlowi jest to, że przy braku regulacji ci, którzy mają większą władzę, będą mogli nadużywać tych, którzy mają mniej, narzucając swoje warunki giełdom. Przykładami są duże firmy eliminujące konkurencję lub firmy oferujące swoim pracownikom złe warunki.
Dlatego proponuje się pewne środki, które równoważą siły między obiema stronami, takie jak płaca minimalna, przepisy dotyczące ochrony konkurencji lub przepisy dotyczące jakości. Wraz z interwencją na rynku dąży się do tego, aby rozwijał się on bardziej sprawiedliwie i bez nadużywania władzy.
Artykuł napisany przez Paulę Nicole Roldán i Mario Husillos.