Pieniądze, które istnieją dzisiaj w naszych społeczeństwach można podzielić na dwa rodzaje: z jednej strony jest to gotówka (fizyczne pieniądze składające się z rachunków i monet) oraz pieniądze bankowe (adnotacje cyfrowe, takie jak te, które widzimy na naszym koncie bankowym).
Gotówka (monety i banknoty) może być tworzona tylko przez oficjalną instytucję za nią odpowiedzialną, bank centralny. Pieniądz bankowy natomiast może tworzyć ta sama instytucja, która produkuje banknoty i monety, ale także – i przede wszystkim – banki prywatne. Dzięki uprzywilejowanej kondycji tworzenia pieniądza poprzez emisję swojego długu w formie depozytów, pożyczając pieniądze jednostce, rozpoczynają krąg kreacji pieniądza, przyspieszony przezefekt mnożnikowy pieniądza.
Jak oni to tworzą?
Aby banki mogły uzyskać płynność, bank centralny kraju pożycza im pieniądze. A na czym opiera się bank centralny, aby pożyczyć ci te pieniądze? Przede wszystkim w długoterminowych inwestycjach banku komercyjnego. Na przykład, jeśli bank pożycza 200 000 euro na kredyt hipoteczny (co jest inwestycją bankową), bank centralny pożycza temu bankowi około 200 000 euro, tworząc te pieniądze (elektronicznie „drukowane”). Ponadto bank centralny będzie refinansować bank w krótkim okresie tyle razy, ile będzie to konieczne, dopóki hipoteka nie zostanie spłacona przez obciążonego hipoteką.
Gdy pieniądze znajdą się w rękach obywateli, banki również mogą je pomnażać. Zobaczmy prosty przykład jak banki pomnażają pieniądze, ilustrujący jak w a wyimaginowana ekonomiabanki otrzymują 1000 euro i przeliczają je na ponad 90 000 euro:
1. Pepe zbiera swoje listy płac i deponuje 1000 € w Banku A.
2. Bank A jest prawnie zobowiązany do utrzymywania określonego procentu tego depozytu w płynnych rezerwach banku, po jego zdeponowaniu może pożyczyć resztę pieniędzy.
Procent, o którym mówię, nazywa się wskaźnikiem gotówkowym. Na przykład w strefie euro odsetek waha się od 0 do 1%. W przykładzie użyjemy 1%. Im niższy ten odsetek, tym wyższy Mnożnik pieniędzy.
Następnie w Banku A oszczędzają 1% tego depozytu w swoich rezerwach, to znaczy oszczędzają 10 €, a pozostałe 990 € pożyczają drugiej osobie (Janowi).
3. Fulanito kupuje motocykl od trzeciej osoby (María) za 900 euro, zatrzymując mu 90 euro na swój biznes.
4. Maria trzyma te 900 euro w banku A.
5. Bank A zatrzymuje 9 euro, które zgodnie z prawem musi zdeponować w rezerwach, i pożycza Carmen 891 euro.
6. Carmen postanawia pozostawić te 891 euro w banku B.
Zobaczymy, ile pieniędzy jest teraz w tej gospodarce, nie licząc pieniędzy znajdujących się w rezerwach banków.
Pepe ma 1000 € w banku A.
Tak i tak ma w swojej szufladzie 90 euro.
Mary ma 900 € w banku B.
Carmen ma 891 € w Banku C.
Obecnie w gospodarce jest łącznie 2881 euro. Banki stworzyły 1881 euro z 1000 euro, które wprowadził Pepe.
Jeśli będziemy dalej rozwijać przykład i bank C pożyczy Carmen pieniądze, a ta osoba z kolei zdeponuje je w innym banku i tak dalej, zakładając, że każda osoba wycofuje pieniądze z banku i bezpośrednio wprowadza je ponownie do innego banku, tak jak to zrobiła Maríi i Carmen, każdy udzielony kredyt miałby potencjał do udzielenia kolejnej małej pożyczki (początkowy kredyt minus 1%), w nieskończonej serii malejącej, a z 891 euro Carmen banki wygenerowałyby dodatkowe 88 209 euro (891 / 0,01 - 891). ).
Utworzone pieniądze: 1.881 + 88.209= 90.090 € !!!
Z 1000 euro, które wszedł Pepe, banki stworzyły kolejne 90 090 euro, które są rozdzielone między wiele osób.
Kreowanie pieniądza przez banki wynika z faktu, że banki nie pożyczają na podstawie posiadanych pieniędzy, ale na podstawie tego, co będą miały. W odniesieniu do tego przykładu, wszystkie pieniądze zostały utworzone z 990 euro, które bank A pożyczył Fulanito i które zapłacił Marii. Będąc motocyklem Fulanito, jedynym prawdziwym atutem, w którym wspierana jest ta kreacja pieniędzy.
Więc możemy zobaczyć jak banki pomnażają pieniądze w oparciu o dług. Działa to tak długo, jak Fulanito spłaca swój dług, w przeciwnym razie proces się zatrzyma. To jest nieprzewidywalna część systemu kreacji pieniądza opartego na długu.
Graficznie wygląda to następująco:
