Stabilność cen to sytuacja, w której ceny utrzymują się lub rosną na określonym poziomie uznawanym za odpowiedni przez określony czas.
Stabilność cen umożliwia rozluźnienie polityki pieniężnej w celu kontrolowania inflacji i ekspansji kredytowej, dzięki czemu w obiegu jest więcej pieniędzy, gospodarka może lepiej funkcjonować, a miejsca pracy tworzone są szybciej. Kontrolowanie inflacji jest konieczne dla banków centralnych, ponieważ może powodować wzrost nominalnych stóp procentowych, zwiększając koszt alternatywny posiadania pieniędzy.
Dlaczego banki centralne chcą umiarkowanego poziomu inflacji?
Zarówno inflacja, jak i deflacja, jeśli są wytwarzane w nadmiarze, są ujemne. W tym celu banki centralne starają się utrzymać stabilne ceny. Innymi słowy, dążą do stabilności cen.
Jeśli inflacja występuje w nadmiernych ilościach, dzieje się tak, że produkty są coraz droższe. Kiedy tak się stanie, o ile nie wzrośnie również nasza pensja, możemy stracić siłę nabywczą. Bo jeśli nasza pensja zostanie utrzymana, a ceny wzrosną, możemy kupić mniej rzeczy. Co więcej, nie tylko karze to natychmiast, ale także w perspektywie średnio- i długoterminowej. Jeśli zdecydujemy się zaoszczędzić 100 dolarów dzisiaj, może za 10 lat, jeśli inflacja będzie silna, te 100 dolarów nie pomoże nam nawet w zakupie produktów, które są dziś bardzo tanie.
Ze swej strony deflacja też nie jest pożądana. Przynajmniej w ujęciu zbiorczym. Teoretycznie spadek cen jest pozytywny, jeśli następuje wraz z rozwojem technologii. Na przykład nowe badania pozwalają na produkcję kryształów bardzo niskim kosztem. Bez wątpienia cena szkła spadnie i jest to bardzo pozytywne. Problem polega na tym, że ceny spadają z powodu niewystarczającego popytu. To znaczy, gdy ludzie nie mają pieniędzy na zakup. Może się to zdarzyć w sytuacjach kryzysowych.
Dodatkowo istnieje inne wyjaśnienie, które nie zostało udowodnione empirycznie, ale jest cytowane przez banki centralne. To wyjaśnienie opiera się na fakcie, że konsumenci, jeśli wiedzą, że jutro coś będzie tańsze (deflacja), jutro będą czekać z zakupem i tak dalej. Powoduje to gwałtowny spadek cen, a wraz z nim aktywność. Banki centralne zapominają o tym, że istnieją produkty, na które nie ma sensu czekać. Z drugiej strony koszt alternatywny wynikający z braku produktu czasami nie rekompensuje spadku ceny, jaki będzie miał. Na przykład samochód może być o 5000 euro tańszy za 3 lata, oczywiście nie będziemy mogli go użytkować przez 3 lata.
Przykład stabilności cen.
Załóżmy na przykład, że osoba, która ma miesięczną pensję w wysokości 1400 euro netto, za którą kupuje określoną liczbę towarów i usług do konsumpcji. Mówi się, że ogólny poziom cen jest stabilny, jeśli w ciągu najbliższych kilku lat osoba ta może kupić ten sam (lub podobny) zestaw towarów i usług za tę samą pensję.